Türkiye Barolar Birliği Dergisi 146.Sayı

17 TBB Dergisi 2020 (146) Tolga YILDIRIM bettir/fenalıktır. İyi yasalar yapılmalıdır-ki onları hükümsüz kılacak sihirli değneklere ihtiyaç kalmasın. Ceza zaruriyse affedilmemeli; yok zaruri değilse, hükümlü onu çekmeye mahkûm edilmemelidir.” diye- rek ideal bir hukuk düzeninde affın yer almaması gerektiğini savun- maktadır. 31 Bu düşünceleriyle Bentham’ın Beccaria’ya yaklaştığı göz- lemlenmektedir. Bunun yanında, Bentham kamusal karışıklıkların, komplo ve ayaklanmalar gibi cezalandırmanın faydadan daha ziyade fenalık ge- tireceği durumlarda, af yetkisini kullanmanın zorunlu olduğunu da dile getirmektedir. 32 7. Hugo Grotius Grotius “Savaş ve Barış Hukuku” adlı eserinde; suçların cezalandı- rılmasının gerekli olmakla birlikte, birtakım durumlarda bağışlamaya yer olup olmadığını düşünmek gerektiğini, ceza yasalarının olmadığı çağlarda da ceza vermeye izin verildiği, ancak bunun böyle olmasının cezanın her zaman çektirilmesi gerektiğini göstermeyeceğini, çünkü cezanın çektirilme zorunluluğunun cezaların konmasındaki amaçlara bağlı olduğunu, bu amaçların moral yönden gereksizliği, başka amaç- larla çatışması veya ceza ile güdülen amaca başka yoldan ulaşılabilme- si halinde ceza vermenin gerekli olmadığını savunmaktadır. 33 Dolayı- sıyla Grotius’un cezalandırmada amaçlara odaklandığını, bu amaçlara ulaşılması ya da ulaşılmasının gerekli olmadığının anlaşılması duru- munda affa karşı olmadığı çıkarımını yapmamız mümkündür. C. DEĞERLENDİRME Gerek tarihsel gerekse de düşünsel örneklerin ortaya koyduğu sonuç, ceza adaletinin gelişiminde af müessesesinin mühim bir yeri olduğu gerçeğidir. Geçmişte özellikle suç-ceza orantılılığının ortadan kalkması, adli hatalardan dolayı adalet duygusunu zedeleyecek biçim- de ağır cezalara hükmedilmesi gibi durumlarda af, tecziyeyi tersine 31 Jeremy Bentham, Theory of Legislation (Translated by R.Hıldreth), Trübner & Co., London, 1864, p. 357. EA: https://archive.org/details/legislation00bentuoft/ page/n3, ET: 07.10.2018. 32 Bentham, p. 356. 33 Hugo Grotius, Savaş ve Barış Hukuku-Seçmeler (Çev. Seha L. Meray), Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara, 1967, s. 142.