Türkiye Barolar Birliği Dergisi 146.Sayı

238 Karşılaştırmalı Hukukta Genel Kurul Kararlarının İptali Davalarında Gösterilecek ... V. ABD Şirketler Hukukunda Teminat Kurumu ve Kapsamı ABD şirketler hukukunda pay sahiplerinin dava hakları çerçeve- sinde teminat kurumu 1944 yılından bu yana yürürlükteki hukukta kendine yer bulmaktadır. 78 Bununla beraber, günümüz Amerikan hukuku öğretisinde bu kurum etkisiz nitelikte kabul edilmekte ve önemini yitirmiş bir kuram olarak görülmektedir. 79 Nitekim tarihsel süreçte teminat kurumunun özellikle şirketlerde azınlık pay sahibi ko- numunda bulunan ve şirketten mali açıdan sembolik bir çıkarı bulu- nan kimselerce şirket değil de salt şahsi menfaatler düşünülerek açılan davalara karşı tedbir amacıyla öngörüldüğü ifade edilmektedir. 80 Üs- telik bu davalar açısından teminat kurumu davanın esasına ilişkin bir değerlendirme ihtiva etmemekte 81 ve usul hukukuna ilişkin bir nitelik taşımaktadır. Bu doğrultuda, Amerikan hukukunda teminat kurumu- nun içerik ve uygulamasının incelenebilmesi için öncelikle bu kuru- mun kaynağının nerede aranacağının tespiti gereklidir. ABD şirketler hukuku gerek federal düzeyde gerekse eyalet dü- zeyinde çıkartılmış kanunlara tabi bir alan durumundadır. 82 Bu ne- denle genel bir federal şirketler hukukundan ya da genel bir eyalet şirketler hukukundan söz etmek mümkün değildir. Bununla beraber, şirketler hukukunun sadece bir kısım alanlarına dair federal kanun- lar bulunmakta, diğer kısım alanları ise eyalet hukuku düzeyinde düzenlenmektedir. 83 Şirketler hukukunun eyaletlerin hukukuna tabi alanları, eyaletler arasında farklılık göstermekte olsa da bunların bü- yük kısmında neredeyse yeknesaklık sağlandığı söylenebilmektedir. 84 Bu doğrultuda değerlendirildiğinde, halka açık olmayan (kapalı) şirketlerde pay sahiplerinin bazı dava haklarını kullanmaları sırasın- 78 Daniel J. Dykstra, The Revival of the Derivative Suit, University of Pennsylvania Law Review Vol. 116; 74, s. 88. 79 James D. Cox, “Searching for the Corporation’s Voice in Derivative Suit Litigation: A Critique of Zapata and the Ali Project”, Duke Law Journal Vol. December 1982 No. 6, s. 965. 80 McClure v. Borne Chemical Co., 292 F.2d 824 (1961) (www.westlaw.com ). 81 Beyerbach v. Juno Oil Co., 42 Cal. 2d 11 (1954). (www.westlaw.com ). 82 CTS Corp. v. Dynamics Corp., 481 U.S. 69 (1987) (www.westlaw.com ). 83 Lucian Arye Bebchuk , “ Federalism and the Corporation: Desirable Limits on State Competititon in Corporate Law”, 105 Harv. L. Rev. 1435 (1992), s. 1142 84 Brett H. McDonnell, “Two Cheers for Corporate Law Federalism”, 30 J. Corp. L. 99 (2005) , s. 109