Türkiye Barolar Birliği Dergisi 146.Sayı

241 TBB Dergisi 2020 (146) Murat Can PEHLİVANOĞLU hukukunda teminata ilişkin bu yönde bir düzenleme bulunmamakla beraber, günümüzde dokuz eyaletin şirketler hukuku düzenlemeleri bir çeşit “masraflar karşılığı teminat” hükmü içermektedir. 97 Bu kap- samda, eyalet hukukunda yeknesaklık sağlama politikasıyla hazırla- nan ve eyaletlerin büyük bir kısmı tarafından kısmen ya da tamamen iç hukuka aktarılmış model kanunlardan “Model Business Corporati- on Act” (“MBCA”), Kaliforniya eyaletinin şirketler kanunu olan “Cali- fornia Corporations Code” (“CORP”) ve New York eyaletinin şirketler kanunu olan “New York Business Corporation Law” (“BCL”) ilgili hü- kümleri ABD hukukunun pay sahiplerinin dava hakları kapsamında teminat kurumuna ilişkin genel yaklaşımına ışık tutar niteliktedir. 98 Öncelikle belirtmek gerekir ki model kanunlardan 1971 tarihli MBCA içerisinde teminat kurumuna yer verilmiş ve bu model madde- ler birçok eyaletin muadil hükmünün mehazı olarak kullanılmış iken, 99 bu hüküm günümüzde geçerli 2016 tarihli MBCA düzenlemesine alınmamıştır. Bu durum teminat kurumunun Amerikan hukukunda önemini yitirme sürecinde olduğunu göstermesi açısından önemlidir. Günümüzde ise MBCA m. 7.46(2)’de TTK m. 451 hükmüne benzer olarak mesnetsiz olarak ya da uygunsuz amaçla dava açan davacının, davalının davayı savunma masraflarını ödemesine hükmedilebilece- ğini düzenlenmiştir. Nitekim anılan maddenin gerekçesinde savunma masraflarının davacıya yükletilmesi yaptırımının, davalı tarafından savunma masrafları sebebiyle davanın başlangıç aşamalarında sulh olunmasından caydırmak olduğu belirtilmiştir. 100 New York hukukunda, BCL m. 627 hükmüne göre pay sahiple- rinin ikame edecekleri dolaylı davalarda, davacı pay sahibinin şirket sermayesinin yüzde beşi ya da daha fazlasına tekabül eden sayıda paya sahip olmaması ya da alternatif olarak sahip olunan payların de- ğerinin elli bin Amerikan Dolarını aşmaması halinde, davalı şirketin davacıdan, davalının davayla bağlantılı olarak yapacağı avukatlık üc- 97 Albert, s. 44. 98 Nitekim tarihsel süreçte New York hukukunun teminat konusundaki düzenleme- si diğer eyaletlere mehaz teşkil etmiştir (Murdock v. Follansbee Steel Corp., 213 F.2d 570 (1954) (www.westlaw.com ). 99 Albert, s. 46. 100 Bkz. MBCA Sec. 7.46 Official Comment.