Türkiye Barolar Birliği Dergisi 146.Sayı

254 Iris Marion Young Teorisine Genel Bir Bakış: Yapısal Adaletsizlik ve Adaletsizlikten ... ler veya engellilerin seslerini yeteri kadar ve olduğu gibi duyurmaya yönelik araçların eksikliği gibi hususları sıralar. 39 Nihayetinde dava sonrasında da engellilerin mağduriyeti sona ermez. Özellikle ceza da- valarında mağdur olan engellilere dava sonrası daha müdahaleci yak- laşıldığı belirtilmektedir. 40 Bu süreçlerin her birinde kişiler kurallara uygun davrandığını söyleyebilir, ancak söz konusu kurallar engelli bireyler açısından sınırlayıcı ve zorlayıcıdır. Sosyal süreçlerin ikinci boyutu bireysel konumların birbiriyle iliş- kili olduğu makro durumu göz önünde bulundurmaktır. 41 Örneğin Sandy ’nin hikayesindeki gibi evsizlik riski altında olan farklı hayat deneyimi ve hikayelerine sahip birçok insan söz konusudur. Evsiz- lik riski altında olmak bir tür kırılganlıktır. Bu kırılganlığın kaynağı ise sadece nesnel şartlar veya kurallar değil, toplumun temel sosyal pozisyonlarının nasıl konumlandığı ve bunların sistematik olarak birbiriyle nasıl etkileşim altında olduğuyla da ilgilidir. Toplum üye- lerini sosyal pozisyonları bağlamında ele alırsak, bireysel tercihler, yetenekler veya özelliklere odaklanmaktan ziyade bu üyelerin bir- birlerine karşı nasıl pozisyonlandıkları ve bunlar arasındaki ilişkiye bakmamız gerekir. 42 Zira bu konumlar, olasılıkları ve koşulları da şekillendirmektedir. Örneğin Sandy ’nin hikayesinde sınıf ve cinsiyet sosyal pozisyonları Sandy ’nin koşullarını şekillendirmektedir. Bir ka- dın olarak toplumsal cinsiyet rolleri kapsamında çocuklarının bakımı- nı üstlenmek zorunda bırakılmıştır ve de yine çocuklu bir kadın ola- rak çalışabileceği iş ortamları sınırlıdır. Üstelik, toplumsal hiyerarşide alt sınıfta yer aldığı için eğitimsizdir ve bulabileceği iş seçenekleri bu yüzden az ve düşük ücretlidir. 43 Sandy ’nin deneyimine benzer izleri ülkelerindeki savaştan kaçmış göçmen Suriyeli kadınların yaşamında da görmek mümkündür. Örneğin Suriyeli Maha ’nın yaşam mücade- lesi Sandy ’nin deneyiminin farklı bir hikaye ve coğrafyadaki izdüşü- münü anımsatmaktadır: “İki çocuk annesi 32 yaşındaki Maha’nın, Daraa’daki evi Aralık 2012’de bir bomba ile yıkıldığı için Lübnan’da Beyrut’a kaçtı. Şimdi bir otoyol 39 Lawson, s. 95. 40 Lawson, s. 96. 41 Young, 2011, s. 56. 42 Young, 2011, ss. 56-57. 43 Young, 2011, s. 59.