Türkiye Barolar Birliği Dergisi 146.Sayı

257 TBB Dergisi 2020 (146) Nadire ÖZDEMİR Sosyal yapısal süreçler, birbirlerini etkilemesi anlamında ilişki- seldir ve yapısal olmaları nispeten kalıcı olmalarından kaynaklanır. 55 Bu süreçler insanların eylem ve etkileşimlerinden ortaya çıkar ve bu anlamda durumsal değil, işleyişe ilişkindir. 56 Yapısal bir sosyal grup, fırsat ve yaşam beklentilerini şekillendiren kurumsal ilişkilerde benzer şekilde konumlandırılmış bir grup insandan ibarettir. 57 Benzer şekil- de konumlandırılmış olan bireyler, benzer kısıtlamalar veya imkanları deneyimler. 58 Bu anlamda kendimizi hem eylem olanaklarının hem kı- sıtlamaların kaynağı olan sınıf, cinsiyet, ırk, din vb. ilişkilerde konum- lanmış bulmaktayız. 59 Ancak bu konumlanmaların sabitlediği pozis- yonlar bizim kim olduğumuz üzerinde söz sahibi olsa bile kimliğimizi tanımlamaz veya kesinleştirmez. 60 Bir insanın kimliği onun etnik, cin- siyet veya sınıfsal özelliklerinden ibaret değildir. 61 Bir bireyin tüm bu özellikler kapsamında yapabilecekleri de önem arz eder. Bu kapsam- da Young, bireylerin özne konumunda oluşunun ve kendi kimliklerini belirlemedeki rollerinin altını çizer. Young’a göre özne olmak demek, yaşamlarımızı şartlayan kısıtlamalar ve olasılıklardan kendi tarzımıza göre bir şeyler ortaya koymamız anlamına gelir. 62 Bu anlamda öznelli- ğe sahip bireyler olarak adaletsizlikten sorumlu olmamız da tartışma konusudur. IV. Adaletsizlikten Sorumlu Olma: Sorumluluğun Sosyal Bağlantı Modeli Adaletsizlikten sorumluluk üzerine düşünmek, birey olarak ken- di davranışlarımızı ve başkalarının davranışlarını etkileşimsel ve ku- rumsal açılardan değerlendirmeyi gerektirir. Örneğin, koşullar müsait olduğunda tahakküm ilişkisi kurmakta mıyız? Veya kimi insanlar açı- sından mahrumiyet ve tahakküm tehdidi barındıran yapısal süreçlerin üretilmesine birey olarak ne kadar katkı sunmaktayız ? 63 55 Young, 2000, ss. 94-95. 56 Young, 2000, s. 95. 57 Young, 2000, s. 97. 58 Young, 2000, s. 100. 59 Young, 2000, s. 100. 60 Young, 2000, s. 101. 61 Young, 2000, s. 102. 62 Young, 2000, s. 101. 63 Young, 2011, s. 73.