Türkiye Barolar Birliği Dergisi 146.Sayı

25 TBB Dergisi 2020 (146) Tolga YILDIRIM da kaynaklandığı düşünülebilir. Somut vakıanın sarih biçimde ortaya koyduğu gerçek, cezai nitelikteki kanunların uygulanmasında kimi za- man haksız sonuçlar doğabileceği, bu bakımdan af yetkisinin bu hak- sızlıkları gidermede önemli bir fonksiyona sahip olduğudur. Yukarıda ifade edilen hususları göz önünde tutmak gerekmekle birlikte, af kanunlarının meşruluk nedenlerini salt adli hatalardan ha- reketle açıklamaya çalışmak doğru bir hareket tarzı olmayacaktır. Af, adli hataların önüne geçmek için çok istisnai ve tali bir yol olarak görül- melidir. 58 Zira en başta adli hataları mevcut hukuksal düzen içerisinde giderebilecek yargılamanın yenilenmesi gibi yollar mevcuttur. Hatta Erem, yargılamanın yenilenmesi kurumunun adli hatanın giderilme- sinde aftan daha doğru olduğunu şu şekilde belirtmekte ve aksi bir yaklaşımın yaratabileceği önemli bir tehlikeye işaret etmektedir: “Lehe muhakemenin iadesinde masum olduğu halde mahkûm edilmiş bir kimse bahis konusu olabileceğine göre affın hukuken izahına imkân yoktur. Bir insan, masum olmak kusurundan dolayı mı af edilecektir? Burada gerekli olan şey «af» değil, «hata»nın topluca tamiridir. Esasen adlî hataların tamirinde de kullanılmış olmasına rağmen affın mak- sat ve gayesi bilhassa bu değildir. Adeten af, adlî hataların tamirine arızî ve istisnaî bir çaredir. Kaldı ki, kazaî kararlarda hata edilmesin- den dolayı af yetkisinin kullanılması düşündürücü bir haldir. Yargıla- ma konusunda hata edilmiş ise bu hata yine yargılama organlarında giderilmelidir. Zira, başka organların hükümlerde hata görmesi yolu açılmamalıdır. Bunun sonu «yargılama erki» ne müdahale ile biter.” 59 Affın çıkarılma amaçlarından bir diğeri de cezaevlerinin doluluk oranının düşürülmesidir. Buna örnek olarak 2006 İtalyan Af Kanunu verilebilir. Söz konusu Kanun ile İtalyan cezaevlerindeki yüksek dolu- luk oranı düşürülmek istenmiş 60 ve 22.384 mahkûm serbest bırakılmış- tır. 61 Yine İtalya’da 1959-1995 yılları arasında çıkarılan bir dizi affın ha- 58 Yalçın Sancar, s. 39. 59 Erem, s. 6. 60 Stefano Maffei, Isabella Merzagora Betsos, “Crime and Criminal Policy in Italy- Tradition and Modernity in a Troubled Country”, European Journal of Criminology , Year: 2007, Vol. 4 (4), p. 467. EA: https://doi.org/10.1177%2F1477370807080722, ET: 07.10.2018. 61 Barbarino/Mastrobuoni’nin çalışmasının gerek güncel tarihli (2014) olması ge- rekse de çalışmada Dipartimento dell’Amministrazzione Penitenziaria raporuna atıfta bulunulması sebebiyle salıverilen mahkûm miktarı 22.384 olarak alnmıştır. Alessandro Barbarino, Giovanni Mastrobuoni, “The Incapacitation Effect of In-