Türkiye Barolar Birliği Dergisi 146.Sayı
289 TBB Dergisi 2020 (146) Nazlı Hilal DEMİR reotiplerinin söz konusu olduğu bu tür başvurulara yönelik izlediği çözüm yoluna ilişkin kısa bir bilgi vermek yerinde olacaktır. Bu kap- samda ilk olarak 1985 tarihli Abdulaziz, Cabales ve Balkandali - Birleşik Krallık 44 kararını örnek göstermek gerekmektedir. Bu başvurunun ko- nusu, taraf devletin iç hukukuna göre vatandaş olmayan evli erkekle- rin eşlerini yanlarına getirtmeye ilişkin hakları bulunduğu halde, evli kadınların eşlerini yanlarına getirtme imkanlarının bulunmadığı şek- linde özetlenebilecektir. Bu davada taraf devlet söz konusu farklı mu- amelenin gerekçesi mahiyetinde, erkeklerin kadınlara nazaran daha fazla iş aradıkları ve bunun sonucu olarak erkek göçmenlerin emek pi- yasası üzerinde kadın göçmenlere göre daha fazla etkiye sahip olduk- ları yönünde bir argüman ileri sürmektedir. Bu ise tamamıyla klasik bir cinsiyet stereotipi örneği; başka bir deyişle, çalışıp para kazanan er- kek imajına dayalı bir savunma olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak o tarihte Mahkeme henüz stereotip kavramını kullanmaya çok yabancı olduğundan, kararında cinsiyet esasına dayanan farklı muamelenin Sözleşmeye uygun görülebilmesi için altında çok güçlü sebeplerin bu- lunması gerekliliğini ilk defa ortaya koyarak, söz konusu muamelenin Sözleşme’nin 8. maddesiyle ele alınan 14. maddesinin cinsiyet esasına dayanan ayrımcılık nedeniyle ihlal edildiğine karar vermiştir. İkinci olarak ele alınması gereken 1994 tarihli Karlheinz Schmidt - Almanya 45 kararında Mahkeme başvuru konusunu oluşturan farklı muameleyi cinsiyet temelli ayrımcılık yasağının ihlali olarak değer- lendirmektedir. Bu başvurunun konusunu, kadın vatandaşların böyle bir yükümlülüğü bulunmamasına karşın; yalnızca erkek vatandaşlara getirilmiş olan itfaiye hizmetlerine katılma mecburiyeti veya vergisi- ni ödeme yükümlülüğü oluşturmaktadır. Taraf devletin savunması- na göre, söz konusu farklı muamelenin objektif ve makul bir gerek- çesi bulunmaktadır. Bu doğrultuda, hizmetin özel gereklilikleri ile kadınların fiziksel/zihinsel özellikleri göz önünde tutulduğunda, bu 44 Abdulaziz, Cabales ve Balkandali - Birleşik Krallık, BN: 9214/80; 9473/81; 9474/81 (1985) par.75,78. 45 Karlheinz Schmidt - Almanya , BN:13580/88 (1994). Bu karara ilişkin yazılan karşı oyda iki cins arasında bulunan fiziksel farkların, başka bir deyişle hizmetin zor ve tehlikeli vazifeler içerdiği ve bunun kadınlara nazaran erkeklerin daha kolay yeri- ne getirilebileceğine yönelik ileri sürülen argümanların söz konusu farklı muamele için haklı bir gerekçe teşkil ettiği ve bu nedenle başvuru kapsamında hak ihlalinin bulunmadığı belirtilmiştir. Bkz. Yargıç Spielmann ve Yargıç Gotchev karşı oyu.
Made with FlippingBook
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1