Türkiye Barolar Birliği Dergisi 146.Sayı

296 Strasbourg Kararlarındaki Karabataklar:(Toplumsal) Cinsiyet Stereotipleri içermekte olan Petrovic - Avusturya 52 kararında Mahkeme’nin tama- mıyla farklı bir sonuca vardığı görülmektedir. Söz konusu başvuruda, erkek başvurucunun çocuk bakım yardımından yararlanmak istediği; ancak iş ve işçi bulma kurumu tarafından talebin, bu haktan yalnızca annelerin yararlanabileceği gerekçesiyle reddedildiği anlaşılmakta- dır. Bunun üzerine, iç hukuk yollarını tüketerek davayı Mahkeme’nin önüne götüren başvurucu, maruz kaldığı muamelenin cinsiyete dayalı ayrımcılık teşkil ettiğinden bahisle Sözleşme’nin 8. maddesi ile bera- ber 14. maddesinin ihlal edildiğini iddia etmektedir. Gerekli incele- meyi yaptıktan sonra Mahkeme, o dönemde bu konuya ilişkin olarak Avrupa’da bir konsensüsün var olmadığı, çoğu taraf devletin iç huku- kunda babalara yönelik ebeveynlik izni veya izin ödeneği öngörülme- diği gerekçesiyle davaya konu muamelenin bir hak ihlali teşkil etme- diği yönünde karar vermekte ve ebeveynlik izninin öncelikle annelere küçük bebeklerin bakımlarını sağlamaları amacıyla öngörüldüğüne vurgu yapmaktadır. Görüldüğü üzere, 2010 yılı sonrasında stereotip kavramına yöne- lik artan farkındalık ile beraber, aradan 14 sene geçtikten sonra geç olsa da Mahkeme’nin bu konudaki içtihadını değiştirmiş olduğu an- laşılmaktadır. Konstantin Markin kararında bunu açıkça belirten Mah- keme, eski içtihadını değiştirme zamanının geldiğini ve ebeveynlik iznini yalnızca kadınlara tanıyan devletlerin artık azınlıkta kaldığını vurgulayarak, bu izne ilişkin kadınlar ve erkekler arasında farklı mu- amele yapılmasının hiçbir objektif ve makul nedeni bulunmadığını ortaya koymaktadır. Bu açıdan bakıldığında Mahkeme’nin hatalı iç- tihadından vazgeçmesini ve en önemlisi Konstantin Markin kararında cinsiyet stereotiplerinin farklı muameleleri meşrulaştırmak için kulla- nılamayacağına ilişkin yapmış olduğu tespitini, cinsiyet eşitliği bağ- lamında oldukça olumlu ve sonraki başvurular açısından umut verici olarak değerlendirmek mümkün gözükmektedir. Ancak söz konusu kararda cinsiyet stereotipleri ile mücade- le edilmesi açısından büyük beklentilerin doğmasına neden olan Mahkeme’nin, bundan yaklaşık iki sene sonra vermiş olduğu Emel Boyraz - Türkiye kararında 53 stereotip kavramını kullanmayı tercih et- 52 Petrovic - Avusturya, BN: 20458/92 (1998). 53 Emel Boyraz - Türkiye, BN: 61960/08 (2014).