Türkiye Barolar Birliği Dergisi 146.Sayı

298 Strasbourg Kararlarındaki Karabataklar:(Toplumsal) Cinsiyet Stereotipleri söz konusu farklı muameleye yönelik yeterli bir açıklama yapmadığını belirtmekle yetindiği anlaşılmaktadır. Diğer deyişle, bu müdahalenin Sözleşme kapsamında bir hak ihlali oluşturduğunu tespit etmekten ile- ri gitmeyen Mahkeme, stereotip kavramını ve bunların farklı muame- lelere yönelik haklı bir gerekçe oluşturamayacağına yönelik tespitini adeta unutmuş gibi hareket etmektedir. Bu doğrultuda, Mahkeme’nin yaklaşık iki sene önce vermiş olduğu Konstantin Markin kararında cin- siyet stereotipleri konusunda oldukça olumlu bir çizgide ilerlediğini söylesek de Emel Boyraz kararında 54 cinsiyet stereotiplerine yönelik hiçbir vurgunun bulunmaması nedeniyle bunların yok edilmesine iliş- kin gösterilen mücadelenin ortadan kaybolduğunu dile getirmek ge- rekmektedir. Bu başvurunun konusunun, cinsiyet stereotiplerini, ne- den oldukları zararları ve bunların farklı muameleler açısından haklı birer gerekçe olarak kullanılamayacaklarını ortaya koyabilmek adına oldukça elverişli olduğu düşünüldüğünde; Mahkeme’nin bu başvuru üzerine vermiş olduğu kararın gerekçesinin oldukça yetersiz ve eksik kaldığı söylenebilecektir. Başka bir deyişle, Mahkeme’nin stereotiplere ilişkin tespit ve vurgu eksikliği nedeniyle önceki vermiş olduğu ka- rarlarına gölge düşürmüş ve bu konudaki sürekliliği ve kararlılığını sekteye uğratmış olduğu görülmektedir. Ancak bu karardan yaklaşık üç yıl daha ilerleyerek günümüze yaklaşıldığında, karşımıza yeniden konuya ilişkin çok önemli bir ka- rar çıktığını söylemek mümkündür. Söz konusu 2017 tarihli Carvalho Pinto De Sausa Moraris - Portekiz 55 kararı, unutulmuş sanılan stereotip kavramının tekrar canlanması, ayrık görüşlerle kadın ve erkek yargıç- lar arasında atışmaya sahne olması ve hatta Tolstoy ile Rousseau’ya göndermeler içermesi açısından oldukça ilgi çekici bir karar haline gelmektedir. Cinsiyet stereotipleri ile mücadelede Mahkeme’nin en büyük başarılarından biri olan Konstantin Markin kararında, özellikle kadınların aile içerisindeki rollerine ve çocuk bakımıyla ilişkilendiril- melerine yönelik stereotiplerin farklı muameleleri meşrulaştıramaya- cağını ortaya koymuş olan Mahkeme; bu defa kadınların cinselliğine 54 Bununla beraber, Mahkeme’nin 2018 yılında aynı konuya ilişkin olarak önüne gelen başvurularda da bu kararını aynen tekrarladığı ve stereotip kavramının kararlarında yer almadığı görülmektedir. Bkz. Hülya Ebru Demirel - Türkiye, BN:30733/08 (2018); Can - Türkiye, BN: 2437/08 (2018). 55 Carvalho Pinto De Sausa Moraris - Portekiz, BN: 17484/15 (2017).