Türkiye Barolar Birliği Dergisi 146.Sayı

304 Strasbourg Kararlarındaki Karabataklar:(Toplumsal) Cinsiyet Stereotipleri Buna karşılık, beş yargıcın paylaşmış olduğu karşı oy yazısına göre, Mahkeme söz konusu davada farklı muamelenin çok önemli ne- denlere dayanması gerektiğine ilişkin testi uygulamayı ihmal etmekte- dir. Zira taraf devletin ileri sürmüş olduğu gerekçeler böylesine farklı bir muameleyi haklı kılmamaktadır. Yargıç Pinto De Albuquerque’un dikkat çeken karşı oy yazısında ise mevcut düzenlemenin, kadınların daha narin ve uysal bir doğaya sahip olduklarına yönelik stereotip- ler ve özellikle üreme konusunda cinsiyet rollerine ilişkin geleneksel görüşler üzerine kurulu ve onları pekiştirmeye neden oldukları ileri sürülmektedir. Yargıca göre, Mahkeme bu kararda taraf devletçe ileri sürülen gerekçeleri onaylayarak, Konstantin Markin - Rusya kararında ortaya koyduğu cinsiyet stereotiplerinin, farklı muamelelere yönelik haklı bir gerekçe olarak ileri sürülemeyeceklerine yönelik tespitini unutmuş görünmektedir. Zira taraf devletin bu olayda pozitif ayrım- cılık altında değerlendirdiği muamele, cinsiyet eşitliğine ulaşılmasına yönelik alınması gereken geçici bir tedbir olmayıp, cinsiyetçi toplum- sal önyargılar üzerine kurulu bir düzenlemeden ibarettir. Bu kapsam- da, Mahkeme’nin tavrının cinsiyet temelli ayrımcılık davalarında sık- lıkla kullandığı -taraf devletlerin sosyal gerçekler ve bunların neden oldukları zorunluluklar ile geleneksel görüşlere yapılan atıflar, başka bir deyişle cinsiyet stereotiplerini gerekçe göstererek farklı muame- leleri haklı çıkaramayacaklarına yönelik- genel ilkesi ile örtüşmediği görülmektedir. Bu kararın değerlendirilmesine geçmeden önce, yine aynı sene içe- risinde Mahkeme’nin vermiş olduğu Alexandru Enache - Romanya 57 ka- rarına değinmek gerekmektedir. Söz konusu başvuruya konu olayda bir yaşından küçük bebek sahibi olan erkek başvurucu, Romanya Ceza Usul Kanunu’nda bulunan bir yaşından küçük bebek sahibi olan ka- dınlara, bebek bir yaşını doldurana kadar hükmedilen cezanın ertelen- mesine ilişkin hükme dayanarak, cezasının daha ileri bir tarihte infaz edilmek üzere ertelenmesini talep etmektedir. Ancak yerel mahkeme- nin bu hükmün genişletilemeyeceğini belirterek, başvurucunun erkek olması nedeniyle bu talebi reddettiği ve bunun üzerine başvurucunun iç hukuk yollarını tüketerek konuyu Mahkeme’nin önüne taşıdığı an- laşılmaktadır. Mahkeme öncelikle önüne gelen bu başvuruya ilişkin 57 Alexandru Enache - Romanya, BN:16986/12 (2017).