Türkiye Barolar Birliği Dergisi 146.Sayı

307 TBB Dergisi 2020 (146) Nazlı Hilal DEMİR ğu ise tartışmalı olup, kimilerine göre cinsiyet eşitliği bağlamında bu muameleler gerekli görülmekte, kimilerine göre ise bu farklı muame- leler cinsiyet stereotiplerini pekiştirmekten başka bir işe yaramamakta ve Sözleşme kapsamında hak ihlali teşkil etmektedir… 59 Sonuç: Milattan Öncesinden Günümüze… Milattan öncesine kadar uzanan ve günümüzde halen geçerliliği- ni koruyan, cinsiyete dayalı ayrımcılığın en önemli nedenlerinden biri olan toplumsal cinsiyet stereotipleri ve bu stereotipler üzerine kurulu hukuki düzenlemeler neticesinde cinsiyet temelli ayrımcılık yasağının ihlalini oluşturan farklı muameleler ve bunların Sözleşme kapsamında hak ihlali oluşturduğuna yönelik iddialarla karşı karşıya kalarak, son dönemlerde farklı içtihatlar geliştiren Strasbourg Mahkemesi... İlk başlık altında tanımı, zararları ve yok edilmelerine yönelik öne- riler ile beraber ortaya koyulan cinsiyet stereotiplerinin günümüzde cinsiyet eşitliği bağlamında halen büyük bir engel olarak karşımızda durduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Gerek alışılmışlığın dışına çıkma korkusu gerekse mevcut düzeni koruma endişesi; neredeyse in- sanlık tarihi ile yaşıt bu stereotiplerin daha da güçlenerek, hayatın her alanında etkisini göstermesi ile sonuçlanmıştır. Doğduğumuz andan itibaren davranış ve yükümlülüklerimizi belirleyen bu stereotiplerin elbette hukuk alanından uzak durması beklenemeyecektir. Nitekim devletlerin izledikleri politikalar, mevcut hukuki düzenlemeler, uygu- lama ve yargılama süreçleri bunun doğruluğunu kanıtlar niteliktedir. Yalnızca ulusal yüzeyde değil, uluslararası mahkemeler dahil olmak üzere tüm kurumların da tabiatları gereği, uluslararası hukuku uygu- lamaları ve yaptıkları yorumları etkileyecek şekilde bu stereotiplerden kaynaklanan önyargılara sahip oldukları bir gerçektir. 60 Bu nedenle söz konusu cinsiyet stereotiplerinin yok olması elbette sanıldığı kadar kolay olmayacak, değişim bir anda değil zaman içeri- sinde gerçekleşebilecektir. Burada önemli olan, bu stereotiplere karşı yürütülen mücadelenin kararlı, istisnasız ve istikrarlı bir şekilde sür- 59 Bu konuya ilişkin ayrıntılı olarak bkz. Demir, s.233 vd. 60 Aynı yönde bkz. Yuval Shany, “Toward a General Margin of Appreciation Doctri- ne in International Law?” , The European Journal of International Law, C.16, S.5, 2006, s.924.