Türkiye Barolar Birliği Dergisi 146.Sayı

37 TBB Dergisi 2020 (146) Tolga YILDIRIM Ertelemeyle af arasında cezaya etki bakımından benzerlik oldu- ğunu söylemek mümkündür. Ancak bu benzerlik yadsınmamakla birlikte, ertelemeyle affın muhtelif farkları bulunmaktadır. Erdem bu farkları; koşullar, amaç, karar verecek organ ve sonuçlar bakımından dört başlık altında incelemektedir. 116 Karar verecek organ bakımından iki müessese arasındaki fark net biçimde ortadadır: Ertelemeye yargısal merciler karar verirken, af ya- sama veya yürütmenin yetki sahasındadır. Koşullar bakımındansa, ertelemeye karar verilmesi için failin “suçu işledikten sonra yargılama sürecinde gösterdiği pişmanlık do- layısıyla tekrar suç işlemeyeceği konusunda mahkemede bir kanaatin oluşması” gerekir (TCK md. 51/1). Mahkeme kararlarının gerekçesiz olması düşünülemeyeceğinden, erteleme kararını doğuran nedenler doğal olarak hükme yansıyacaktır. Oysa af kararının verilmesi bakı- mından, yasama organı -yasama yetkisinin özünde bulunan aslilik ve genellik ilkeleri doğrultusunda- sadece anayasal sınırlar içinde, keyfi- liğe kaçmadan ve eşitlik ilkesini ihlal etmeden af kapsamını belirlemek kriteriyle bağlıdır. Anayasamızda af konusunda yasama organına ko- nulmuş tek sınır; orman suçları için genel ve özel af çıkarılamayacağı, ormanları yakmak, yok etmek veya daraltmak amacıyla işlenen suç- ların genel ve özel af kapsamına alınamayacağıdır 117 (Ay. md. 169/3). Yasama bakımından hâl böyle olmakla birlikte, Cumhurbaşkanının af yetkisinin sebep unsuru daha dar bir çerçeveyle 118 sınırlandırılmıştır. Dolayısıyla af konusunda Cumhurbaşkanının istisnai durumu hariç, takdir konusunda geniş bir hareket sahası mevcutken, erteleme bakı- mından böyle değildir ve her seferinde ertelemenin gerekçeleri hükme yansıtılmalıdır. com/kho2/ibb/giris.htm, E: 29.10.2018. 116 Bkz. Mustafa Ruhan Erdem, “Ceza Hukukunda Cezaların Ertelenmesine İlişkin Düzenlemelere Anayasal Bir Bakış”, Anayasa Yargısı Dergisi , Yıl: 2001, Cilt: 18, s. 33 vd. EA: http://www.anayasa.gov.tr/files/pdf/anayasa_yargisi/anyarg18/ Erdem.PDF, ET: 04.11.2018. 117 1961 Anayasası 131. maddede şimdiki düzenlemeden farklı biçimde orman suçla- rı için genel af çıkarılamayacağı belirtilmiş, bir bakıma orman suçları için özel af ilanına açık kapı bırakılmıştı. 1970 tarihli ve 1255 sayılı Kanun ile genel af sınırla- ması da kaldırılmıştır. Ancak 1982 Anayasası ile orman suçları için genel ve özel af çıkarılamayacağı hususu geri getirilmiştir. 118 Diğer demokratik anayasalarda devlet başkanına yönelik bu yönde bir sınırlama bulunmaması hususuna yönelik bkz. Gözler, 2001, s. 328.