Türkiye Barolar Birliği Dergisi 146.Sayı

71 TBB Dergisi 2020 (146) Gökhan ALBAYRAK Barış zamanında da bu suç işlenebilir. İnsanlığa karşı suç, kasıtlı olarak icrai veya ihmali fiillerle işlenebilen bir suçtur. 48 Bu noktadan, doğal afetler durumunda devletin, yardımları kabul etmemesi ve kendisi- nin de afetzedelerin hayatlarını bir şekilde tehlikeye atması bazı açı- lardan insanlığa karşı suç olarak addedilebilir. 2008 Nargiz Kasırgası sonrası Myanmar’daki cuntanın, özellikle afetten sonraki ilk üç hafta sürecinde insani yardımları kabul etmemesi, kabul ettiği yardımları da etkili bir şekilde afet bölgesine ulaştırmaması sonucunda gerçekleşen ölümler ve yaşanan zulmün bir insanlığa karşı suç teşkil ettiği belirtil- miştir. 49 Çünkü cuntanın eylemlerinin sivil nüfusa yönelmiş bir devlet politikası sonucunda önemli sayıda ölüme ve benzer nitelikte insanlık dışı eylemlere yol açması hususu söz konusudur. Kuşkusuz her insan hakları ihlali insanlığa karşı suç teşkil etmez ve bir fiilin insanlığa karşı suç teşkil edebilmesi için Roma Statüsü’nün 7. maddesinde sayılan tip- teki fiillerin ağırlığında olan bir insanlık dışı fiil olması gerekir. 50 Yine Myanmar yönetiminin yardım bahanesiyle ülkesine yapılacak müda- halenin insani yardımlara rıza göstermemenin nedeni olarak sunula- mayacağı, insan yaşamı menfaatinin üst konumda olduğu ve cuntanın bu eyleminin bu bağlamda insanlığa karşı suç teşkil ettiği öne sürül- müştür. 51 Belirtmek gerekir ki, belirtilen bu iddialar mesnetsiz değildir ve sağlam temellere dayanmaktadır. Yani Myanmar’ın bu bağlamda insanlığa karşı suç işlediğini iddia etmek abartılı bir yorum olmaya- caktır. Fakat yine de Myanmar’ın fiillerinin değerlendirilmesinde sivil- lerin yaşadığı acıların ve sivil kayıplarının fiilin doğrudan hedefi olup olmadığı konusunun 52 da Myanmar’ın savunmasının ana hatlarından 48 Nathan Willis, “Natural Disaster, National Sovereignty and State Negligence: An International Law Analysis of the Denial of Emergency Relief After Cyclone Nar- gis in Myanmar (Burma)”, The University of Tasmania Law Review . C. 31(2), 2012, s. 147 49 Stuard Ford, “Is the Failure to Respond Appropriately to a Natural Disaster a Crime against Humanity? - The Responsibility to Protect and Individual Criminal Responsibility in the Aftermath of Cyclone Nargis”, Denver Journal of International Law and Policy , C. 38(2), 2010, ss. 227-276 50 Christopher K. Hall, Carsten Stahn, “Article 7: Crimes Against Humanity”, Com- mentary on the Rome Statute of the International Criminal Court: A Commentary, Ed.Otto Triffterer, Kai Ambos, C. H. Beck, Hart, Nomos, Münich, 2016, s. 237 51 Ashley Mclachlan-Bent/John Langmore, “A Crime against Humanity? Implicati- ons and Prospects of the Responsibility to Protect in the Wake of Cyclone Nargis”, Global Responsibility to Protect, C. 3, 2011, ss. 37–60 52 Mark Klamberg (Ed), Commentary on the Law of the International Criminal Co-