Türkiye Barolar Birliği Dergisi 147.Sayı

101 TBB Dergisi 2020 (147) Hasan ORAL delilinin gerekli olup olmadığını takdir edecektir. 106 Nitekim Jussila – Finlandiya kararında AİHM, tanık dinletme kararını yerel mahkeme- nin takdirine bırakmıştır. Jussila idare mahkemesinde açtığı davada, ilgili vergi müfettişinin ve taraf bilirkişisi olan bir uzmanın tanık olarak dinlenmesini talep et- miş ve bu amaçla duruşma istemiştir. İdare mahkemesi duruşma ya- pılması talebini, yargılamanın duruşmalı olarak yapılmasının açıkça gerekli görülmediği gerekçesiyle reddetmiş ve böylece, davacının ta- nık olarak gösterdiği kişileri dinlememiştir. AİHM, başvuruyu bu çer- çevede incelese de, yargılamanın ceza yargılaması olmadığı, bu neden- le, adil yargılanma hakkının ihlal edilmediği ve kaldı ki başvurucunun ulusal mevzuatta öngörülen duruşma talep etme hakkından yoksun bırakılmadığı gerekçeleriyle reddetmiştir. 107 AİHM, Jussila kararındaki yaklaşımından farklı olarak, yine bir Finlandiya kararı olan Lehtinen kararında, vergi yargılamasında tanık dinlenmesini adil yargılanma hakkının bir sonucu olacak görmüştür. AİHM, Lehtinen kararında; Finlandiya vatandaşı Hannu Lehtinen’in sahibi olduğu şirket hakkında yürütülen vergi incelemesi sonucunda, defterlerin usulsüz tutulduğu ve bazı satışların işlenmedi- ği gerekçesiyle, ek vergi tarh ettirilmiştir. İdare mahkemesinde yapılan yargılamada, Lehtinen’in vergi müfettişi tarafından ifadeleri alınan üç çalışanını tanık olarak dinletme ve bu amaçla duruşma yapılması ta- lebi, yargılamanın duruşmalı yapılmasının gerekli olmadığı gerekçe- siyle reddedilmiştir. AİHM, Lehtinen başvurusuna ilişkin kararında bir yandan Jussila kararında vurguladığı ceza yargılaması ölçütünü tekrar etmiş, ancak öte yandan tanık dinlenmesine ilişkin bir nitelen- dirmeye de gitmiştir: AİHM’in Lehtinen kararındaki gerekçeleri, Jussila kararına göre konumuza daha fazla ışık tutacak niteliktedir. 108 Lehtinen kararında, Jussila kararından farklı olarak mevcut başvuruda, idare mahkeme- sinin davayı gerek hukuki yönden, gerekse maddi vakalar yönünden değerlendirmesi gerekmiştir. 106 Begüm Dilemre Öden, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarının Türk Vergi Hukukuna Etkisi”, Savaş Yayınevi, Ankara 2017, s. 249 107 AİHM, Jussila – Finlandiya, Başvuru No. 73053/01, Büyük Daire, 23.11.2006 108 AİHM Lehtinen – Finlandiya, Başvuru No: 32993/02 Büyük Daire, 22.10.2008