Türkiye Barolar Birliği Dergisi 147.Sayı

103 TBB Dergisi 2020 (147) Hasan ORAL AİHM yaptığı değerlendirmede, vergi davalarının AİHS 6. mad- desi kapsamında mütalaasına ilişkin önceki içtihadına atıfla ve bu içtihatla oluşturulan ölçütlere dayanarak, ek tarhiyatın cezai nitelik- te olduğunu, Finlandiya vergi idaresinin bu işlemleri idare hukuku kapsamında, maliye sistemi çerçevesinde nitelendirmesinin bu duru- mu değiştirmediğini ifade etmiştir. Dahası, böylesi yaptırımlar cezai nitelikte değerlendirilirken ilgili tutarın düşük veya yüksek olması bu nitelendirmeyi değiştirmeyecektir. 114 Dolayısıyla, başvurunun Sözleşme’nin 6. maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerekmek- tedir. Kaldı ki başvurucunun tanık dinletme amacı ek tarhiyata esas usulsüzlüklerin gerçekleşmediğinin tespit edilmesi iken, gerek ilgili kayıtların incelenmesi gerekse ilgili kişilerin yazılı ifadelerinin alınma- sıyla yapılan değerlendirme, Finlandiya idare mahkemesi tarafından yeterli görülmüştür. 115 AİHM dosyaya ilişkin vermiş olduğu mütalaasında Lehtinen baş- vurusunun, Jussila başvurusundan farklılıklarına dikkat çekmiştir. AİHM’ye göre, Jussila’nın duruşma talebindeki amacı vergi müfettişi- nin ve bilirkişinin dinlenmesi, çapraz sorgulanması ve böylece ek tar- hiyat işleminin hukuka aykırılığının ortaya konulması iken, Lehtinen usulsüzlük isnadına ilişkin maddi vakaların sübutu amacıyla duruş- ma talep etmiştir. 116 AİHM, iki başvuru arasındaki bu temel ayrımdan yola çıkarak, başvuruya konu davada, yazılı ifadelerde beyan edi- len hususların gerçeğe uygunluğunun başvurucunun ve tanıklarının sözlü beyanlarına başvurularak ortaya konulabileceği görüşüyle, 117 başvurucunun duruşma talebinin reddedilmesinin Sözleşme’nin 6/I. maddesi hükmünün ihlali anlamına geldiği kararına varmıştır. 118 AİHM’nin vergi yargılamasında duruşmada tanık beyanın din- letilebilmesinin Sözleşme’nin 6. maddesinde öngörülen “adil yargı- lanma hakkı”’nın gereği olduğunu vurgulan bir diğer kararı ise, yine Finlandiya’nın taraf olduğu Kallio kararıdır. 119 114 AİHM Lehtinen – Finlandiya Kararı 38. paragraf 115 AİHM Lehtinen – Finlandiya Kararı 47. paragraf 116 AİHM Lehtinen – Finlandiya Kararı 43. paragraf 117 AİHM Lehtinen – Finlandiya Kararı 48. paragraf 118 AİHM Lehtinen – Finlandiya Kararı 49. paragraf 119 AİHM, Kallio – Finlandiya, Başvuru No. 40199/02, Dördüncü Daire, 22.07.2008; Finlandiya vatandaşı Pentti Antton Kallio’nun sahibi olduğu şirket hakkında yü- rütülen vergi incelemesi sonucunda, defterlerin usulsüz tutulduğu ve bazı gelir