Türkiye Barolar Birliği Dergisi 147.Sayı

10 Anayasacıların Karşılaştırma Sorunu: Karşılaştırmalı Anayasa Hukuku Nedir, Ne Değildir? law is rapidly reinforcing its academic identity around the world and academic knowledge in this discipline is increasing day by day. This study aims to draw attention to the lack of interest in Turkish law and to conceptualize comparative constitutional law by following its historical development. Therefore, the main motivation of the article is to determine the contemporary identity of comparative constitutional law on the axis of historical process. For this reason, the constituent dynamics and distinctive features of comparative constitutional law are explained. At the end of the study, it is emp- hasized that the Turkish constitutional law doctrine should start to accept comparative constitutional law as an independent branch of legal science. Keywords : Comparison, Comparative Law, Constitutional Law, Comparative Constitutional Law, Turkish Constitutional Law GİRİŞ Kamu hukukçuları arasında kendi ülkelerinin hukuk sistemleri dışında diğer hukuk sistemlerinde olup bitene merak duyan en önem- li topluluk muhtemelen anayasa hukukçularıdır. Gerçekten de dünya genelinde son birkaç on yılda anayasa hukukçularının yaptıkları araş- tırmaların ve ürettikleri eserlerin ortak noktasının “karşılaştırmalı” bakış açısı olduğu gözlemlenmektedir. Bir diğer ifadeyle anayasa hu- kukçuları, ulusal anayasal olgu, kurum ya da kuralları analiz ederken üzerinde çalıştıkları anayasal düzeninin diğer anayasal düzenler ile benzerlik ya da farklılıklarını tespit etmeye ve bundan birtakım nor- matif tespitler çıkarmaya çalışmaktadır. Bu durum II. Dünya Savaşı sonrası anayasacılığın dünyada yaşadığı muazzam dönüşümün so- nucudur. Savaş sonrası başlayan yeni anayasa yapım süreci, üçüncü demokratikleşme dalgası ile pekişmiş ve nihayet Sovyetler Birliğinin dağılması süreci ile birlikte zirveye ulaşmıştır. Bu muazzam anayasa yapım sürecinin merkezinde ise bu anayasaların müeyyidesi olarak tasarlanan anayasa mahkemeleri yer almıştır. Yeni anayasalar yeni mahkemeleri yeni mahkemeler de yeni içtihatları ortaya çıkarmıştır. Mahkemeler anayasacılığın merkezine yerleştikçe, anayasa hukuku içtihat odaklı bir alan haline gelmiş ve kaçınılmaz olarak dünya ça- pında hem yeni yapılan anayasalara hem de bu anayasaları yorum- layan mahkeme kararlarına yönelik akademik ilgi artmıştır. Bu ilgi “karşılaştırmalı anayasa hukuku” ( comparative constitutional law ) diye adlandırılmaktadır.