Türkiye Barolar Birliği Dergisi 147.Sayı

132 Dava Şartı Arabuluculuk Üzerine Bazı Düşünceler bulunması hâlinde de geçerlilik taşır. Sözü edilen belgenin, icra edi- lebilirlik açısından ilâmlarla eşdeğer bir konuma sahip kılınabilmesi, mahkemeden, icra edilebilirliğine ilişkin bir şerh verdirilmesi koşu- luna bağlı tutulmuştur (HUAK m.18, II/son cümle). İcra edilebilirlik şerhini verme bağlamında, hangi mahkemenin görevli ve yetkili oldu- ğu hususu, Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18. maddesinin ikinci fıkrasının, ikinci ve üçüncü cümlelerinde açıklığa kavuşturulmuştur. Anılan düzenlemelere göre, anlaşmanın icra edile- bilirliğine ilişkin şerh verilmesi, dava açılmadan önce arabuluculuğa başvurulmuşsa, arabulucunun görev yaptığı yerdeki sulh hukuk mah- kemesinden; davanın görülmesi sırasında arabuluculuğa başvurulma- sı durumunda ise, bu davanın görüldüğü mahkemeden talep edilebilir (7036 s. K. m.24, I ile değişik HUAK m.18, II, c.2). İcra edilebilirlik şer- hinin verilmesi işi, hukukî niteliği itibariyle, bir çekişmesiz yargı işidir (HUAK m.18, III, c.1). İcra edilebilirlik şerhinin verilmesine yönelik incelemenin kapsamı, Kanun ile belirlenmiştir (HUAK m.18, III, c.3). Mahkeme, icra edilebilirlik şerhi verilmesi yönündeki talepleri karara bağlarken, şu iki hususu incelemek zorundadır. - Anlaşmanın içeriğinin arabuluculuğa elverişli olup olmadığı, - Anlaşmayla sağlanan hususun, içerik itibariyle cebrî icraya elve- rişli bir nitelik taşıyıp taşımadığı; yani, anlaşma belgesinin edaya ilişkin bir kayıt içerip içermediği. İcra edilebilirlik şerhinin verilmesine yönelik inceleme, mahke- mece, dosya üzerinden (duruşmasız olarak) gerçekleştirilir (7036 s. K. m.24, I ile değişik HUAK m.18, III, c.1). Ancak, arabuluculuğa elverişli olan aile hukukuna ilişkin uyuşmazlıklarda, arabuluculuk süreci so- nunda bir anlaşma sağlanmışsa, bu anlaşmaya icra edilebilirlik şerhi verdirilmesine yönelik talebin, mahkemece, duruşmalı olarak incele- nip karara bağlanması zorunludur (HUAK m.18, III, c. 2). Mahkeme, yapacağı inceleme sonucunda arabuluculuk süreci sonunda taraflar arasında gerçekleştirilmiş olan anlaşmanın, arabuluculuğa elverişli bir uyuşmazlığa ilişkin bulunduğu ve içerik itibariyle cebrî icraya elverişli bir nitelik taşıdığı kanısına ulaşacak olursa, bir çekişmesiz yargı kara- rı olan icra edilebilirlik şerhi verilmesi kararı verir ve anlaşma belge- si, bu şerh verildiği anda cebrî icra ile yerine getirilebilme açısından, ilâmlarla eş değer bir kimliğe sahip olur, yani ilâm niteliğinde belge