Türkiye Barolar Birliği Dergisi 147.Sayı

137 TBB Dergisi 2020 (147) Süha TANRIVER ve yardımcı talep bakımından bu zorunluluk mevcut değilse, herhangi bir sorunla karşı karşıya kalınmayacak, öncelikle asıl talep bakımından dava şartı arabuluculuk kurumuna müracaat edilecek, süreç, anlaşma dışı bir nedenle sona ermişse, mahkeme önünde terditli dava açılma- sı yoluna gidilecektir. Hem asıl talep, hem de fer’î talep bakımından, zorunlu arabuluculuk kurumuna işlerlik kazandırılacak ise, terditli davada, fer’î talebin mahkemece esastan görülüp karara bağlanması, asıl talebin kesin olarak reddedilmesine bağlı bulunduğundan, dava açılmadan önce, ilk olarak, asıl talep; anlaşma sağlanamaması halin- de ise, fer’î talep bakımından zorunlu arabuluculuk kurumuna işlerlik kazandırılmalıdır. Her ikisinde de, anlaşma dışındaki bir nedenle ara- buluculuk süreci sona ermişse, mahkemede, terditli dava açılması yo- luna gidilmelidir. Çünkü terditli davada, fer’î talep hakkında esastan inceleme yapılıp karara bağlanması, asıl talebin kesin olarak reddedil- miş olması koşuluna bağlıdır. 3. Seçimlik Dava Bakımından Seçimlik dava, seçimlik borçlarda, seçme hakkı kendisine bırakıl- mış olan borçlunun veya üçüncü kişinin, bu hakkı kullanmaktan ka- çınması halinde işlerlik kazanır (HMK m.112, I). Bu dava, eda dava- sının özel bir türüdür. Seçimlik davada, gerçekte bir talep yığılması durumu mevcut değildir; edim tektir ve edimin konusunu oluşturan şey ise, birden ziyadedir. Seçimlik davada, dava şartı arabuluculuk bağlamında, sorun, özellikle seçme hakkının taraflar dışındaki üçüncü bir kişiye bırakılmış olması ve seçme hakkı kendisine bırakılmış olan üçüncü kişinin, bu hakkını kullanmaya yanaşmaması halinde, ortaya çıkar. Çünkü burada muhatap, uyuşmazlığın karşı tarafı, yani seçimlik borcun borçlusu değil, üçüncü kişidir. Arabuluculuk ise, uyuşmazlığın tarafları arasında yürütülen ve tarafların anlaşmaya varmasını hedef- leyen dostane bir uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Öte yandan, üçüncü kişinin fiilî, sadece edim konusu şeyi belirlemekle sınırlıdır; dolayısıy- la onunla müzakere edilip pazarlık konusu yapılacak bir edimden de söz edilemez. 20 20 Herhangi bir ayrım gözetmeden, dava şartı arabuluculuğun uygulanacağı hak- kında bkz.: Koçyiğit/Bulur, s.69.