Türkiye Barolar Birliği Dergisi 147.Sayı

ROMA VE TÜRK HUKUKU’NDA AİLE FİDEİKOMİSİ (FIDEICOMMISSUM FAMILIAE RELICTUM) KAVRAMI * THE CONCEPT OF FAMILY FIDEICOMMISSUM (FIDEICOMMISSUM FAMILIAE RELICTUM) IN ROMAN AND TURKISH LAW İpek Sevda SÖĞÜT ** Özet: Fideicommissum familiae relictum , bir kimsenin irade açık- lamasıyla, malvarlığında bulunan bir malı veya terekesinin tamamını, kendisinin öngördüğü intikal sırasına göre ve üzerinde tasarrufta bulunulmasını yasaklayacak şekilde aileye özgülemesidir. Bu kav- ram, Medeni Hukuk literatüründe “aile fideikomisi” olarak yer ala- rak, Türk Medeni Kanunu’nda yasaklanmıştır. Bu çalışma ile öncelikli olarak, doktrinde “aile fideikomisi yasağı” olarak nitelendirilen bu düzenlemenin yer aldığı aile vakfı kavramını ortaya koyabilmek ba- kımından Roma Hukuku’nda “vakıf” müessesesi üzerinde durulmuş- tur. Çalışmanın devamında ise, aile fideikomisi kavramının, Roma Hukuku’ndaki kökeni olan, fideicommissum familiae relictum açıklan- maya çalışılmıştır. Çalışmanın son kısmında ise, Türk Hukukunda aile fideikomisi yasağı üzerinde durulmuştur. Anahtar kelimeler: Aile Vakfı, Aile Fideikomisi, Fideicommis- sum , Belirli Mal Bırakma, Artmirasçı Atama, Aile Fideikomisi Yasağı Abstract: Fideicommissum familiae relictum , is the allocation of a property or all his estate to a family according to the foreseen order of succession by means of a will that prohibits the disposal of the property. This concept taking place in the Civil Law literature as a “family fideicommissum ” and was prohibited by Turkish Civil Code. With this study, in order to put forward the concept of family foundation, which includes the regulation defined as “prohibition on family fideicommissum ” in the doctrine, institution of “founda- * Bu konuda bir çalışma yapmama dair düşünce, Max-Planck Institut für ausländisches und internationales Privatrecht/Hamburg’ta biraraya geldiğimiz, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden arkadaşım ve meslektaşım, Doç. Dr. Sanem Aksoy Dursun’un önerisi ve teşviki ile oluşmuş olup sonrasında, kendisi- nin İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde vermekte olduğu doktora dersinde misafir öğretim üyesi olarak, çalışmanın taslak halini sunma imkânım olmuştur. Bu vesile ile, çalışmama önerisi ile destek olan, bu konuda fikir alışverişinde bu- lunduğum değerli meslektaşıma teşekkürlerimi sunarım. ** Dr. Öğr. Üyesi, Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Roma Hukuku Anabilim Dalı, [email protected] , ORCID: 0000-0002-3501-6593, Makale Gönderim Tarihi: 27.12.2019, Kabul Tarihi: 27.12.2019