Türkiye Barolar Birliği Dergisi 147.Sayı

15 TBB Dergisi 2020 (147) Serkan YOLCU artık ön plana çıkmış ve literatürün merkezine yerleşmiştir. 9 Bir diğer ifadeyle karşılaştırmalı anayasa hukuku artık olgunlaşmış bir disiplin- dir. 10 Gerçekten de kapsamlı ders kitapları ve akademik derlemeler, ku- ram, yöntem ve içerik hakkındaki yoğun tartışmalar, araştırmalar için sağlanan mali fonlar ve hukuk eğitiminde giderek artan öğrenci ilgisi ile karşılaştırmalı anayasa hukukunun günümüzde sağlam ve enerjik bir akademik disiplin olarak kimliğini kazandığını söylemek mümkün- dür. 11 Çalışmanın bundan sonraki kısımları bu temel argümanı geçmiş- ten günümüze uzanan bir perspektifle izah etmeye çalışacaktır. 2. KARŞILAŞTIRMALI ANAYASA HUKUKUNUN BİLİNEN ÖYKÜSÜ Yabancı ülkelerin anayasaları üzerine çalışma geleneğinin ilk iz- leri antik çağa ve Aristo’nun Politika ’sına kadar geriye götürülebilir. 12 Ancak müstakil bir akademik disiplin olarak karşılaştırmalı anayasa hukukunun ancak 20’nci yüzyılın ikinci yarısından itibaren yaşanan sürecin ardından kendi kimliğini kazandığı kabul edilmektedir. 13 Bu bakımdan, karşılaştırmalı anayasa hukuku hem çok eski hem de bir o kadar yeni bir hukuk dalıdır. 14 Aristo’nun Yunan site devletlerinin anayasalarının analizi yoluyla yaptığı ideal anayasa arayışının sonra- ki çağlardaki karşılaştırmalı çalışmalar açısından ilham verici olduğu söylenebilir. Ancak devlet aygıtının sınırlarını çizen üstün hukuk dü- şüncesi ve evrensel insan hakları olgusunun henüz var olmadığı antik dönemin karşılaştırma yaklaşımı, çağdaş anayasa hukukunun karşı- laştırma yaklaşımından doğal olarak belirgin biçimde farklıdır. Ancak 9 Michel Rosenfeld ve Andras Sajó, “Introduction” in The Oxford Handbook of Comparative Constitutional Law, M. Rosenfeld & A. Sajó (ed.), Oxford University Press, Oxford, 2012, s. 1. 10 Mark Tushnet, Advanced Introduction to Comparative Constitutional Law, 2. Baskı, Edward Elgar Publishing, Cheltenham & Northampton, 2018, s. 129. Bu kitabın ilk baskısı 2014’te, güncellenmiş ve genişletilmiş ikinci baskısı 2018’de ya- yınlandı; atıflar ikinci baskıyadır. 11 Günter Frankenberg, Comparative Constitutional Studies, Edward Elgar Publish- ing, Cheltenham, 2018, s. ix. 12 Aristotle, Politics, Çev. H. Rackham (Loeb Classical Library 264), Harvard Univer- sity Press, Cambridge, MA, 1932.Formun ÜstüFormun Altı 13 Heinz Klug, “Constitutionalism, Comparative” in International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, N J Smelser & P B Baltes (Ed.), Volume 4, Elsevi- er, Oxford, 2001, s. 2643. 14 Mark Tushnet ve Vicki Jackson, Comparative Constitutional Law, Foundation Press, New York, 1999, s. v.