Türkiye Barolar Birliği Dergisi 147.Sayı

187 TBB Dergisi 2020 (147) Neslihan CAN Lizbon Bildirgesi 13 hastanın hekimden, tüm tıbbi ve özel hayatına ilişkin bilgilerin gizliliğine saygı duyulmasını isteme hakkına sahip olduğu- nu düzenlemiştir. 14 Sağlık verileri, hasta mahremiyetinin korumasından yararlanan ve özel hayatın gizliliği ile yakından bağlantısı olan 15 bir kişisel veri türüdür. Kişilerin özel hayatları kapsamında kimlikleri, sırları, özel evrakları, yazışmaları, hayat tarzları, fiziksel ve ruhi durumları, cin- sel yaşamları bulunmaktadır ve bunların içeriğini oluşturan her türlü belge, bilgi, belirti kişisel veridir. 16 Genel Veri Koruma Tüzüğü (GDPR) 17 m.4/15’te de bu veriler, sağlıkla ilgili veri olarak nitelendirilmiş ve ki- şinin sağlık durumuna ilişkin sağlık bakım hizmetlerini kapsayan fizi- ki ya da mental sağlığıyla ilgili veriler olarak tanımlanmıştır. Tıp hukuku bakımından hastanın sağlık mesleği mensubuna, te- davisi nedeniyle açıkladığı ve başkaları tarafından öğrenilmesinden rahatsızlık duyacağı bilgileri, sağlık verileri kapsamındadır. 18 Hasta- nın başkasının duymasını istemeyeceği verilerin kapsamı belirlenir- ken objektif değil, sübjektif ölçüt dikkate alınır. Yani bizzat o hastanın kişisel görüşüne, inancına göre başkalarının duymasını istemeyeceği 13 Dünya Tabipler Birliği tarafından yayımlanan hasta haklarına ilişkin bağlayıcı olmayan ancak temel ilkeleri göstermesi nedeniyle önemli bir belgedir. Gözden geçirilmiş versiyonu da 1995’te Bali’de yapılan toplantıda kabul edilmiştir. 14 Gizlilik Hakkı başlıklı 8. ilke “a. Hastanın sağlık durumu, tıbbi durumu, tanısı, prognozu, tedavisi ve kişiye özel diğer tüm bilgiler ölümden sonra bile gizli ola- rak korunmalıdır. İstisna olarak hasta yakınlarının kendileri ilgili sağlık risklerini öğrenmeleri açısından bu bilgilere ulaşabilme hakkı olabilir. b. Gizli bilgiler sadece hastanın açık izni veya mahkemenin kesin isteği üzerine açıklanabilir. Hastanın açık olarak izin vermediği durumlarda bu bilgiler sadece bilgilendirilmesi gereken diğer sağlık personeline verilebilir. c. Hastanın kimliğine ait tüm bilgiler korunmalıdır. Bu bilgilerin korunması usu- lüne uygun yapılmalıdır. Bu tür verilerin alındığı insan ürünleri de aynı şekilde korunmalıdır.”; Onur Hakkı başlıklı 10. İlke “a. Tüm tıbbi bakım ve eğitim sü- recinde hastanın onuruna ve özel yaşamına onun kültür ve değerleri göz önüne alınarak saygı gösterilmelidir.” 15 Güçlü Akyürek, Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu, 2.Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, Kasım 2013, s.65. 16 Nizamettin Aydın, “Tıp Ceza Hukukunda Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme ve Ele Geçirme Suçu (TCK m.136)”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 21, Sayı 2, 2013, s.9. 17 General Data Protection Regulation (GDPR) 14.4.2016’da AB Parlamentosu’nca kabul edilmiş ve 25.5.2018’de yürürlüğe girmiştir. Tüzük, 95/46/EC nolu Veri Koruma Direktifi yerine uygulanmak üzere AB ülkelerinde kişisel verilerin ko- runması noktasında harmonizasyon sağlanması maksadıyla ihdas edilmiştir. 18 Yılmaz, s.105.