Türkiye Barolar Birliği Dergisi 147.Sayı

23 TBB Dergisi 2020 (147) Serkan YOLCU dan hukuki olguları analiz ederken hukukçuların önce hukuk sonra iktidar üzerine düşündüğü, siyaset bilimcilerin ise önce iktidar sonra hukuk üzerine düşündükleri ve bu bağlamda karşılaştırmalı anayasa hukukunun iktidara yönelik ilgiyi hukuki analize katmaktan muaz- zam derecede istifade ettiği belirtilmektedir. 43 Karşılaştırmalı anayasa hukukunun bu niteliğini karşılaştırmalı hukukun sınır ötesi niteliğinden hareketle açıklamak mümkün. Karşı- laştırmalı hukuk sadece başka ülkelere ve onların hukuk sistemlerine yapılan bir entelektüel yolculuk değil, aynı zamanda hukuk dışında tarih, felsefe ve siyaset bilimi gibi diğer disiplinlere doğru yapılan bir yolculuk için de en uygun platformlardan biridir. Karşılaştırmalı anayasa hukukunun ilk önce siyaset bilimi çatısı altında tanınması da bunun bariz örneğidir. 44 Bu bakımdan karşılaştırmalı anayasa huku- kunun siyaset bilimi oryantasyonunun, hukuk ile siyaset arasındaki ilişkinin niteliğinden kaynaklandığı söylenebilir. Kamu hukuku, dev- letin kendi teşkilatını oluşturmasının aracı olduğu için, sadece siyase- tin bir sonucu değil aynı zamanda siyaseti meydana getiren yapıcı bir unsur olarak telakki edilmiştir. 45 Doğası gereği siyaset ile kaçınılmaz bir ilişki içinde olan kamu hukuku, uzun süre siyaset bilimi ile bera- ber yol almıştır. Bunu anayasa hukuku ve siyaset biliminin ABD’deki ortak gelişme çizgisinde ve İngiltere’nin az bilinen karşılaştırmalı ana- yasacılık geleneğinde net olarak gözlemlemek mümkündür. İzleyen başlıklar disiplinin tarihine dönerek Türkiye’de az bilinen bu iki vaka- ya ışık tutmaya çalışacaktır. 3.1 Burgess: Anayasa Hukuku v. Siyaset Bilimi Dünyanın en eski yazılı ve katı anayasa geleneğine sahip ülkesi olması itibarıyla ABD, kamu hukuku-siyaset bilimi ilişkisindeki dö- nüşümün en berrak gözlemlendiği modeldir. On sekizinci yüzyılda yapılan Federal Anayasa sayesinde, Amerikan hukuk fakültelerinde 43 Mark Tushnet, “Saying and Doing in Comparative Constitutional Studies,” Amer- ican Journal of Comparative Law 64, No. 1, 2016, s. 207. 44 Frankenberg, Comparative Law as Critique, s. 13. 45 Keith E. Whittington, R. Daniel Kelemen ve Gregory A. Caldeira, “Overview of Law and Politics the Study of Law and Politics”, in The Oxford Handbook of Po- litical Science, Robert E. Goodin (Ed.), Oxford University Press, Oxford, 2011, s. 241.