Türkiye Barolar Birliği Dergisi 147.Sayı

24 Anayasacıların Karşılaştırma Sorunu: Karşılaştırmalı Anayasa Hukuku Nedir, Ne Değildir? anayasa hukuku müstesna bir yer edinmiştir. Ancak zamanla anayasa hukuku diğer disiplinlerin de yakın ilgisine mazhar olmuş, bu da ana- yasayı, hukukun inceleme alanının dışına, siyaset bilimine taşımıştır. Daha geç 19’uncu yüzyılda dahi, karşılaştırmalı anayasa hukuku kar- şılaştırmalı siyasetin bir uzantısı olarak görülmüştür. 46 Siyaset bilimi ABD’de ilk defa on dokuzuncu yüzyılda, anayasa hukukunun öncülüğünde bir akademik disiplin olarak belirmeye baş- lamıştır. Dolayısıyla anayasa hukuku ABD’de siyaset bilimi ile iç içe ge- lişmiştir. Çünkü siyaset biliminin aynı zamanda karşılaştırmalı anaya- sa hukukunun erken dönem uzmanları olan kurucu babaları, anayasal alanı politik alandan ayrı bir form değil, onun bir uzantısı olarak gör- mekteydiler. 47 Bu sürecin en önemli isimlerinden ve ABD’nin ilk siyaset bilimi bölümünün kurucusu John William Burgess’tir. John Burgess, tarih eğitimi aldıktan sonra başladığı Columbia Hukuk Fakültesi’ni hastalık yüzünden yarıda bırakmak zorunda kalınca, özel bir ofiste hu- kuk eğitimini tamamlamıştır. Daha sonra Burgess 1871’de doktora yap- mak için Almanya’ya gitmiş, orada çeşitli üniversitelerde devlet teorisi ( Staatswissenschaft ) üzerine doktora çalışmalarını sürdürmüştür. İki yıl sonra ABD’ye geri dönmüş ve 1876’da Columbia Hukuk Fakültesi’nde öğretim üyesi olmuştur. Ancak onu karşılaştırmalı anayasa hukuku bakımından asıl önemli kılan, ABD’de bir akademik disiplin olarak siyaset bilimi disiplininin kurucu babalarından biri olmasıdır. Çünkü Burgess 1880’de Columbia Üniversitesi’nde açılan Amerikan tarihinde- ki ilk siyaset bilimi bölümünün kurucusudur. 48 Burgess’in öncülüğün- de Columbia Üniversitesi ilk önce Siyaset Bilimi Okulu olarak kurulan bu ünite, daha sonra Siyaset Bilimi Bölümüne dönüşmüştür. Bölümün önemli departmanlarından biri de kamu hukukudur. Ülkenin ilk siya- set bilimi doktora programını da barındıran Columbia’da yazılan ilk siyaset bilimi doktora tezlerinin yoğun olarak hukuk tarihi ve özellikle anayasa tarihi odaklı olduğu belirtilmektedir. 49 46 A. E. Dick Howard, “A Traveler from an Antique Land: The Modern Renaissance of Comparative Constitutionalism”, Virginia Journal of International Law, Cilt 50, No. 1, 2009, s. 8. 47 Hirschl, Comparative Matters, s. 154. 48 Ayrıca Burgess ABD’nin en eski siyaset bilimi dergisi olan Political Science Quarterly’nin (1886) de kurucusudur. (Hirschl, Comparative Matters, s. 154) Bkz. https://www.psqonline.org/History.cfm (Erişim: Mayıs 2019). 49 Whittington, Kelemen ve Caldeira, s. 242-243.