Türkiye Barolar Birliği Dergisi 147.Sayı

272 Yapay Zekânın Sebep Olduğu Zararlardan Doğan Sorumluluk modellerini belirleme kabiliyetlerine sahip olması ve otonom hareket edebilmeleri nedeniyle çeşitli zararlara sebep olmaları mümkündür. Bu süreçte topluma karşı taşıdıkları bu doğal risk nedeniyle üreticiden ziyade hayvan bulunduranın sorumluluğuna göre alıcının sorumlu tutulabileceği doktrinde belirtilmiştir. 86 Hayvan bulunduranın sorumluluğu Türk Hukuku’nda da değer- lendirilmiştir. Doktrinde her ne kadar yapay zekâlar, hayvanlardan daha gelişmiş olsalar da bazı durumlarda hayvanlar gibi sahibinin tali- matına aykırı şekilde karar alıp icra ettiği veya hiçbir talimat olmadan kendisinin karar alıp icra ettiği belirtilmiştir. 87 Bu nedenle otonom ha- reket eden yapay zekâların, sebep olduğu zararlardan ötürü, hayvan bulunduranın sorumluluğuna başvurulabileceği düşünülebilir. Hayvan bulunduranın sorumluluğu, Türk Hukuku’nda bir tür özen sorumluluğu olarak TBK m.67’de düzenlenmiştir. TBK m.67 ge- reği hayvan bulunduranın sorumluluğunun doğması için bir kimsenin hayvanın bakımını ve yönetimini sürekli veya geçici olarak üstlenmesi, hayvanın bir kişiye zarar vermesi, kurtuluş kanıtının ispat edilmemiş olması gerekir. 88 Ayrıca hayvan bulunduran fiili hâkimiyeti altında bulunan hayvanın başkasına zarar vermemesi için gerekli özeni gös- termesi, gerekli önlemleri alması gerekir. 89 Aksi halde hayvanın sebep olduğu zararlardan ötürü sorumlu tutulabilir. 90 Hayvanın davranıştan ötürü hayvan bulunduranın kusurlu olup olmadığıysa önem arz etme- mektedir. Sorumlu tutulan kişinin, hayvanın bakımını ve yönetimini sürekli veya geçici olarak üstlenmiş olması yeterlidir. Ancak hayvan bulunduran zararın doğmasını engellemek için gerekli özeni gösterdi- ğini ispat ederse sorumlu tutulmaz (TBK. m.67/2). Yapay zekâyla hayvan bulunduranın sorumluluğuysa birbiriyle uyumsuzdur. Doktrinde hayvan bulunduranın sorumluluğunun hu- susi bir sorumluluk hali olduğu, kıyas yoluyla diğer şeylere tatbik edi- 86 Lehman-Wilzig, s.448 87 Akkurt, s.50 88 Ayrıntılı bilgi için bakınız; Nomer, s.142 89 Hayvan bulunduranın mutlaka hayvanın maliki olması gerekmemektedir. Hay- vanı kendi hakimiyeti altında tutan kiracı, intifa hakkı sahibi, rehin hakkı sahibi ve hayvanı çalmış olan hırsız da hayvan bulunduran olarak sorumlu tutulabilir. Bakınız; Akıntürk, Ateş Karaman, s.100, 101. 90 Akıntürk, Ateş Karaman, s.100