Türkiye Barolar Birliği Dergisi 147.Sayı

276 Yapay Zekânın Sebep Olduğu Zararlardan Doğan Sorumluluk edemeyebilir. Bu nedenle yapay zekânın sebep olduğu zararlardan ötürü üreticinin sorumlu tutulmasında fayda vardır. 107 Tarihsel açıdan incelendiğinde üreticinin sorumluluğunun ilk ola- rak sözleşme bağlamında ele alındığı ancak daha sonraları sözleşme dışı bir sorumluluk hali olarak kabul edildiği görülmektedir. Doktrin- de üreticinin akit sorumluluğu; satış sözleşmesinden, nadir durum- larda eser ve bağışlama sözleşmesinden, garanti sorumluluğundan, güven sorumluluğundan, Viyana sözleşmesinde düzenlenen öngö- rülebilecek zararlar nedeniyle sorumluluktan doğabileceği ifade edil- miştir. 108 Üreticinin alıcıya karşı sözleşme bağlamında sorumluğunun kabul edildiği dönemlerde çeşitli yaklaşımlar benimsenmiştir. Bu bağ- lamda üreticinin ifa yardımcısı olduğu görüşü, üretici ile alıcı arasında zımnen kurulan bir garanti sözleşmesi olduğu görüşü, alım satım söz- leşmelerinde üçüncü kişiyi koruyucu etkili sözleşme teorisinin kabulü görüşü, üreticinin güven sorumluluğu bağlamında sorumlu tutulması görüşü, üreticinin culpa in contrahendo sorumluluğu gereği alıcıya karşı sorumlu olması görüşü, üreticinin vekâletsiz iş görenin sorum- luluğu bağlamında değerlendirilmesi görüşü ve ayıba karşı tekeffül sorumluluğu gibi çeşitli yaklaşımlar kabul görmüştür. 109 Üreticinin sorumluluğunun akdi sorumluluk bağlamında çözül- mesinde doktrinde birçok yaklaşım görülmekle birlikte istenilen so- nuçlar elde edilememiştir. Sözleşmesel bağlamda sorumluluk mües- sesi ürün hatalarının sebep olduğu zararların giderilmesinde yetersiz kalmaktadır. Nitekim ürün, üretici tarafından üretilmekle birlikte satıcıdan tarafından piyasada dolanıma sokulmaktadır. Sözleşmesel sorumluluğun kabulü halinde alıcı satıcıya başvurabilecektir. Oysa satıcılar malların karmaşık yapısı gereği üründeki hataları fark ede- memektedir. Ayrıca satıcı üretim faaliyetine katılmadığı için maldaki hataları engelleyememektedir. Bu nedenlerle satıcının üründeki ha- taların sebep olduğu zararlardan ötürü sorumlu tutulması adil olma- 107 Horst G. M. Eidenmueller, “The Rise of Robots and the Law of Humans” Oxford Legal Studies Research Paper No. 27/2017, Oxford, 2017, s.1 – 15, s.8 108 Ayrıntılı bilgi için bakınız; Kaplan, s.140 109 Ayrıntılı bilgi ve değerlendirmeler için bakınız; Çiğdem Kırca, Ürün Sorumlulu- ğu, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, 1.Baskı, Ankara, 2007, s.13 vd. (Ürün), Kaplan, s.140, Aydos, s.38 vd.