Türkiye Barolar Birliği Dergisi 147.Sayı

293 TBB Dergisi 2020 (147) Onur SARI ketici; ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişi olarak tanımlanmıştır. Tüketiciler satıcıyla bir tüketici işlemi, diğer bir ifadeyle sözleşmeyle, hukuki ilişki içerisine girebilir. Ancak sözleşmelerin nisbiliği gereği tüketicinin sadece satıcıyla hukuki ilişki içerisine girmesi her zaman menfaatlerini korumayacaktır. Tüketicile- rin maldaki kusurdan sorumlu olan dağıtıcı ve üreticiye başvurması daha adildir. Ayrıca hukuki işlemin tarafı olan tüketici dışındaki kişi- lerde tüketim mallarından zarar görebilir. Örneğin evde patlayan bir televizyondan dolayı hukuki işlemin tarafı olan tüketici dışında ço- cukları, eşi ve ev arkadaşları zarar görebilir. Doktrinde bizimde katıl- dığımız görüşe göre TKHK’daki tüketici kavramının alıcı kavramıyla eşit tutulmaması ve genişletilmesi gerekmektedir. 209 Ancak maldan yararlanmadığı halde zarar görenler TKHK bağlamında üreticinin so- rumluluğuna başvurmamalıdır. 210 Sorumu tutulan üreticiyse “üretim işlem ve safhaları tamamlan- mış bir ürünü meydana getiren kimsedir”. 211 Günümüzde hemen hemen tüm ürünlerin birden fazla üreticisi bulunmaktadır. Örneğin araba üretiminde her bir parça farklı üreticiler tarafından üretilebilir. Bu durumda bir parçadaki ayıptan dolayı kimin sorumlu tutulacağı- nın değerlendirilmesi gerekir. 85/374 sayılı Direktif m.3/1, 5, 7/f’de nihai ürünün üreticisi dışında koşulların varlığı halinde ürün parça- sının üreticisi de sorumlu tutulmuştur. Bu düzenleme yapay zekâya da uygulanabilir. 212 Nitekim yapay zekânın üretilmesinde birden çok üretici genellikle yer almaktadır. Yapay zekânın hardware ve software boyutu olmak üzere temel iki yapısı da bulunmaktadır. Bu durum- da hatanın hangi üreticiden kaynaklandığının tespitti güç olacaktır. 213 Bununla birlikte üreticinin yapay zekânın sebep olduğu zararlardan ötürü sorumlu tutulması oldukça güçtür. Yapay zekâ, bir tür kendi kendine öğrenme sistemi olup geçmişteki deneyimlerinden öğrendi- ği ve otonom kararlar aldığı görülmektedir. 214 Bu nedenle zarar gö- renlerin yapay zekâdaki ayıbı ispat etmeleri güçtür. Nitekim üretici 209 Aslan, s.248 210 Ayrıntılı bilgi için bakınız; Aslan, s.248, 249 211 Tamer İnal, Tüketici Hukuku, Seçkin Yayıncılık, 3.Baskı, Ankara, 2014, s.385 212 Ayrıntılı bilgi için bakınız; Eidenmueller, s.10 213 Lehman-Wilzig, s.447 214 Čerka, Jurgita, Gintarė, s.386