Türkiye Barolar Birliği Dergisi 147.Sayı

300 Yapay Zekânın Sebep Olduğu Zararlardan Doğan Sorumluluk Kusur, hukuka aykırı bir davranışta bulunan kimse hakkında yürütülen de- ğer yargısıdır . 242 Kusur, kusur sorumluluğunun en temel ögelerinden biridir. Haksız fiil sorumluluğunun doğabilmesi için hukuka aykırı fiil, uygun illiyet bağı ve zararın yanı sıra mutlaka kusurun bulunması gerekir. Kusur yoksa sorumluluk da doğmayacaktır. Zarar gören, zarar verenin kusurlu davrandığını ispat etmesi gere- kir. Kusur, ihmal veya kast şeklinde ortaya çıkabilir. 243 Kast doktrinde failin kendi hareketinin hukuka aykırı neticesini bilmesi ve istemesidir şek- linde tanımlanmıştır . 244 İhmal, hukuka aykırı sonucu istememekle birlikte böyle bir sonucun meydana gelmemesi için şartların gerekli kıldığı özenin gösterilmemesine denir . 245 Kusurun da ağır hafif gibi ölçüleri bulunmak- tadır. Somut olayda haksız fiili işleyenin kusurunun derecesine göre sorumlu tutulması söz konusu olabilir (TBK m.51). Tazminatta kusu- run derecesine göre belirlenebilecektir. Kusur sorumluluğunda, kusurun olumlu ve olumsuz olmak üzere iki etkisi bulunduğu doktrinde belirtilmiştir. Olumlu etkisi gereği za- rar veren ancak kusurlu olduğu takdirde sorumlu olacaktır. Olumsuz etkisi gereğiyse kusurun olmadığı yerde sorumluluk da söz konusu olmayacaktır. 246 Hukuk düzenince kusur kınanan bir davranıştır. Böy- le bir davranışta bulunarak başkasına zarar veren kişinin olumsuz so- nuçlara katlanarak zararını gidermesi gerekir. 247 Haksız fiilin unsurlarından bir diğeriyse hukuka aykırı fiil unsu- rudur. Hukuka aykırı fiil unsurunun hukuka aykırılık ve fiil olmak üzere iki boyutu bulunmaktadır. Fiil, insanların iradi davranışlarına denilmektedir. 248 İnsan davranışı, bir hareketi yapma şeklinde ortaya çıkabileceği gibi bir hareketten kaçınma şeklinde de ortaya çıkabilir. 249 242 Nomer, s.125 243 Ahlaka aykırı fiiller aynı zamanda hukuka aykırıysa haksız fiil gereği, fiili işleye- nin sorumluluğuna başvurulabilir. Fakat fiili işleyenin kasten ahlaka aykırı dav- ranmış olması gerekir. İhmalen ahlaka aykırı davranışta bulunan kişinin sorum- luluğuna başvurulmaz. Bakınız; Turgut Uygur, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu, Cilt:1, Seçkin Yayıncılık, 1.Baskı, Ankara, 2012, s.412 244 Selim Kaneti, Haksız Fiilde Hukuka Aykırılık Unsuru, Kazancı Kitap Ticaret A.Ş., 1.Baskı, İstanbul, 2007, s,27 245 Eren, s.576 246 Eren, s.494 247 Eren, s.495 248 Nomer, s.114 249 Ayrıntılı bilgi için bakınız; Oğuzman, Öz, s.13, Tekinay, Akman, Burcuoğlu, Al-