Türkiye Barolar Birliği Dergisi 147.Sayı

303 TBB Dergisi 2020 (147) Onur SARI Haksız fiil sorumluluğunun doğabilmesi için zararla fiil arasında bir illiyet bağının da bulunması gerekir. İlliyet bağı bir sebep sonuç ilişkisidir. Olay veya davranış neticesinde zarar sonucu ortaya çıkarsa illiyet bağının varlığı kabul edilebilir. Ancak her somut olayda illiyet bağının bulunup bulunmadığının tespitti güçtür. Bu nedenle hukuk doktrininde çeşitli illiyet bağı teorileri ileri sürülmüştür. 261 Türk Hu- kuku’ndaysa uygun illiyet bağı teorisi kabul görmüştür. Uygun illi- yet bağı teorisi; somut olayda gerçekleşen türden bir sonucu, olayların normal akışına ve hayat tecrübelerine göre niteliği ve ana temayülü itibariyle meydana getirmeye genel olarak elverişli olan veya bu tür- den bir sonucun gerçekleşme ihtimalini objektif olarak arttırmış bulu- nan zorunlu şart ile söz konusu sonuç arasındaki bağa denir. 262 Uygun illiyet bağı mücbir sebep, zarar görenin kusuru veya üçüncü kişinin kusuru nedeniyle kesilebilir. Haksız fiil hükümlerine başvurabilmek için yapay zekânın bir za- rara da sebebiyet vermesi gerekir. Eğer işlenen hukuka aykırı fiil ne- ticesinde bir zarar ortaya çıkmadıysa haksız fiil sorumluluğu söz ko- nusu olmayabilecektir. Zarar kavramı dar anlamda ve geniş anlamda olmak üzere iki farklı şekilde doktrinde tanımlanmıştır. Dar anlamda zarara, maddi zararda denilebilir. 263 Maddi zarar bir kimsenin malvar- lığında o kimsenin iradesi dışında meydana gelen azalmadır. 264 Geniş anlamda zarar ise hukuken himaye edilen maddi ve manevi varlıkla- rın, bunlara yapılan bir tecavüzün vukuundan önce ve sonraki halleri arasındaki fark olarak tarif edilmiştir. 265 Geniş anlamda zarar kişinin malvarlığında ve şahıs varlığında meydana gelebilir. 266 Zarar; fiili zarar, mahrum kalınan kar ve normatif zarar olmak üzere ayrıma da tabi tutulmuştur. Fiili zarar malvarlığının aktifindeki fiili bir azalma şeklinde olabileceği gibi malvarlığının pasifindeki bir artış şeklinde de olabilir. Mahrum kalınan kar ise normal şartlara göre ve zarar görenin aldığı önlemlere göre elde edilmesi olanağı kuvvetli bulunan 261 Ayrıntılı bilgi için bakınız Eren, s.538 262 Eren, s.541 263 Tandoğan, Mesuliyet, s.63 264 Nomer, s.122 265 Tandoğan, Mesuliyet, s.63 266 Aslan, s.241