Türkiye Barolar Birliği Dergisi 147.Sayı

317 TBB Dergisi 2020 (147) Esra TEKİN lanmalıdır. 12 İnsanlar hastalık, suç, şiddet, savaş, doğal felaketler gibi çeşitli nedenlerle ülkelerini terk etmek zorunda kalabilirler ancak her durumda 1951 Sözleşmesi’nin koruma alanına girmeyebilirler. 2. İKLİMMÜLTECİLERİNE GENEL BAKIŞ A. Kavramsal ve Terminolojik Açıdan Günümüzde artık mülteci kavramı sadece 1951 Sözleşmesi’nde sayılan sebeplerle yerinden olmuş kişiler için kullanılmamaktadır. Kü- resel iklim değişikliği, mülteci tanımının genişlemesine neden olan en büyük etkenlerin başında gelmektedir. Ancak tartışmalı olan husus bu kişilere “mülteci” statüsünün tanınıp tanınmayacağı hususudur. Bazı kaynaklarda bu kişiler için mülteci kavramı kullanılmamaktadır. Sel baskınları, deniz seviyesinin yükselmesi, deprem, tsunami, kuraklık, çölleşme, su kaynaklarının tükenmesi gibi sebeplerle insanların mutat olarak yaşadıkları çevreyi terk edip, kendi ülkesi içinde bir başka yere veya başka bir devlet ülkesinde sığınma araması gündeme gelmekte- dir. Bu kişilerin bazı durumlarda menşe ülkelerine geri dönme imkânı bulunmamaktadır. Çünkü bazı iklimsel olaylarda o ülke tamamen yok olabilme tehlikesiyle karşı karşıya kalmaktadır. Örneğin Maldivler, Marsal Adaları, Kiribati ve Tuvalu insanların yaşayamayacağı yerler haline geleceklerdir. 13 Maldivler Hükümeti, gelecekte yaşanabilecek muhtemel iklim değişiklerini göz önünde bulundurarak bu konuda çalışmalar yapılması gereğinden bahsetmiştir. 14 1985 tarihli Birleşmiş Milletler Çevre Programı’nın “Çevresel Mülteci” 15 raporuna 16 göre, çevresel mülteci, doğal veya insan kay- naklı çevresel bozulma sebebiyle varlığı yahut yaşam kalitesi tehlike- ye düştüğünden, mutaden yaşadığı yerden geçici veya sürekli olarak ayrılmak zorunda kalmış kişilerdir. 17 Benzer tanım, bazı yazarlar ta- 12 Ergüven/Özturanlı, s. 1023. 13 Nuray Ekşi, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Hukuku, İstanbul 2014, s. 159. 14 Ekşi, s. 159. 15 Bu konuda terminolojik bir birlik bulunmamakla birlikte bu raporda “Çevresel Mülteci” kavramı kullanılmıştır. 16 Essam El- Hinnawi tarafından yazılan bu rapora erişim mümkün olmadığından Frank Biermann/Ingrid Boas, “Preparing for a Warmer World: Towards a Global Governance System to Protect Climate Refugees”, Global Environmental Politics, Vol. 10, No. 1, 2010, s. 62’deki açıklamalar esas alınmıştır. 17 Frank Biermann/Ingrid Boas, “Preparing for a Warmer World: Towards a Global