Türkiye Barolar Birliği Dergisi 147.Sayı

328 Uluslararası Hukuk Bağlamında İklim Mültecilerinin Korunması Sorunu bir vize türü oluşturmaya yönelik planlarını açıklamıştır. 69 Bu vize bu kişilerin sığınma arayışına hizmet etmektedir. Özellikle ülkenin ta- mamen yok olduğu durumlarda gelişmiş ülkeler bu kişilerin Cenev- re Sözleşmesi kapsamında korunmaması gerektiği hususunda ısrarcı davranmışlardır ve bu yük Yeni Zelanda ve Avustralya gibi coğrafi olarak bu bölgelere yakın ülkelere devredilmiştir. 70 İklim mültecileri sorunu küresel bir sorundur ve bu konu disiplin- ler arası bir kavşak niteliğindedir. 71 Dolayısıyla multi-disipliner olan bu konuda uluslararası toplumun yerine getirmesi gereken birtakım yükümlülükler söz konusudur. Bu kişilerin vatansızlar ve mülteci- ler gibi korunmaya ihtiyaç duyduğu açıktır. Ancak bu koruma 1951 tarihli Cenevre Sözleşmesi dışında bir sözleşmeyle sağlanmalıdır. 72 Çünkü Cenevre Sözleşmesi bireysel statü tanınması üzerine olup insan kaynaklı zulüm nedenlerine odaklanmaktadır. Ancak, iklim mülteciliğinde kitlesel akınlar söz konusu olacaktır. Ülkede meyda- na gelen hasar göz önünde bulundurulmalı, gerekli durumlarda Ce- nevre Sözleşmesinden farklı olarak menşe ülke ile işbirliği halinde bu kişilere koruma sağlanmalıdır. Nitekim Cenevre Sözleşmesi’ne göre statü tanınan mülteciler, menşe devletlerine karşı korunmaktadırlar. Kitlesel akınlar durumunda Cenevre Sözleşmesi’nden kaynaklanan yükümlülükler askıya alınmaktadır. 73 Devletler kendi politikaları çer- çevesinde geçici koruma vasıtasıyla kitlesel akınlarla sınırlarına gelen kişilere koruma sağlamaktadırlar. Klasik mülteci kavramından farklı olan bu yeni kavramın Cenevre Sözleşmesi ile korunmaya çalışılması yetersiz kalacağından yeni bir sözleşme ihtiyacı açıktır. Bu konuda bir fon oluşturulmalı ve iklim mültecilerinin tanınması, korunması ve ye- niden yerleştirilmelerini konu edinen bir sözleşme düzenlenmelidir. 74 69 Perrault, https://www.pacte-climat.eu/fr/les-oublies-du-droit-les-refugies- climatiques/, (02.01.2020). 70 Geremia Cometti: Réchauffement Climatique et Migrations Forcées : Le Cas de Tuvalu, Gen ve 2010, https://books.openedition.org/iheid/215, (01.01.2020). 71 Sous la Direction de Mathilde Hautereau- Boutonnet, “Quel Droit Face au Chan- gement Climatique?”, Recueil Dalloz N: 39/7664, 12 Novembre 2015, s. 2262. 72 Bu sözleşme ile terminolojik birlik sağlanmalı ve koruma sağlanması gereken grup belirlenmelidir. Bir başka ifadeyle iklim mültecisi kavramının sınırları çizil- melidir. 73 Ekşi, s.50. 74 Bazı ülkeler iklim olaylarından çok fazla etkilenebilecek hatta tamamen yok olabilecek durumdadırlar. Bu tür durumlarda kitlesel olarak yakın ülkelere göç