Türkiye Barolar Birliği Dergisi 147.Sayı

44 Anayasacıların Karşılaştırma Sorunu: Karşılaştırmalı Anayasa Hukuku Nedir, Ne Değildir? hazırlanması gereklidir. Keza fakültelerde karşılaştırmalı anayasa hu- kuku kürsülerinin kurulması da uzun vadeli planlar arasında düşünül- melidir. Öte yandan Türk anayasa hukukunda ortak çalışma alışkanlığı yoktur. Oysa modern karşılaştırmalı hukukta, farklı özellikteki akade- misyenlerin birbirlerini tamamlaması yoluyla üretilen ortak çalışmalar giderek artmaktadır. Hukukçular geleneksel olarak yalnız çalışmaya meyillidir. Bunu hem kamu hukuku hem özel hukukta gözlemlemek mümkün. Ancak eğer karşılaştırmalı anayasa hukukun pekişmesi is- teniyorsa, araştırmacıların bir araya gelme vesilelerinin arttırılması ve ortak çalışma yapmaya teşvik edilmesi üzerine düşünülmelidir. Son olarak şunu hatırlatmak gerekir: Bu makale tarihsel perspek- tiften karşılaştırmalı anayasa hukukunun disipliner niteliğine değindi. Ancak karşılaştırmalı anayasa hukukunun günümüzdeki muhtemelen en önemli sorunu metodolojidir. Çünkü karşılaştırmalı anayasa huku- kunda benimsenmiş tek bir araştırma yöntemi yok. Yani karşılaştırma- lı anayasacılık çalışmalarında uygulanan birden fazla metodoloji var. Bu durum onun hem zayıf noktası hem de alametifarikası olarak gö- rülebilir. Çünkü bir yandan, belirgin bir metodoloji üzerinde oydaşma olmaması karşılaştırmalı anayasa hukukunu diğer disiplinler karşısın- da belirsiz bir konuma yerleştirmektedir. 111 Ancak öte yandan karşı- laştırmalı anayasa hukukunun metodolojik çeşitliliği, bu disiplinin ol- gunlaştığının da göstergesidir. 112 Bu paradoks karşılaştırmalı anayasa hukukunu “nasıl” çalışmak gerektiğini, yani metodolojiyi hala güncel bir sorun kılmaktadır. Karşılaştırmalı anayasa hukukunun bu sorunu bir başka makalenin konusudur. Kaynakça Adcock Robert, Liberalism and the Emergence of American Political Science: A Tran- satlantic Tale, Oxford University Press, New York, 2014. Albert Richard, “The Modern Study of Comparative Constitutionalism”, American Jo- urnal of Comparative Law , Volume 64, Issue 1, 2016, s. 191-192. Allison J. W. F., “Editor’s Introduction to Volume Two” in A.V. Dicey, Lectures on Comparative Constitutionalism, J. W. F. Allison (Ed.), Oxford University Press, Oxford, 2013, s. xi-xixii. 111 Hirschl, Comparative Matters, s. 3-5. 112 Husa, “Comparison”, s. 1.