Türkiye Barolar Birliği Dergisi 147.Sayı

55 TBB Dergisi 2020 (147) Coşkun KOÇ II. SUÇUN MADDİ KONUSUNUN YOKLUĞU Suçun maddi konusunun yokluğu halinde doktrinde işlenemez suçun varlığı kabul edilmektedir. İşlenemez suçu; ceza normunu ihla- le yönelmiş olmasına rağmen, ya vasıtanın ihlal edilmek istenen suçu karakterize eden zarar veya tehlikeyi meydana getirmeye elverişli ol- maması yahut hareketin konusunun bulunmaması sebebiyle başarı- sız kalmaya mahkum bir davranış olarak tanımlama mümkündür. 21 Normal bir şahsın bilebileceği şartlara ve id quod plerumque accidit (en olası durum) ilkesine göre bir suçun meydana geleceğine ihtimal veril- memesi halinde işlenemez suç ortaya çıkacaktır. 22 Özbek’e göre, failin işlemek isteyip de kullandığı araçların elverişsiz olması veya suçun maddi konusunun bulunmaması nedeniyle işleyemediği suça işlene- mez suç denir. 23 Vasıtanın elverişsizliğine örnek, arızalı bir tabanca ile bir kimseyi öldürmeye çalışmadır. Esas inceleme konumuz olan suç konusunun yokluğuna örnek ise ölmüş bir kimseye yaşıyor zannıyla ateş edilmesidir. İşlenemez suçu, failin bağımsız bir suçu oluşturmak için gerekli olan şartlarda hataya düşmesi olarak tanımlayanlar da bu- lunmaktadır. 24 Doktrindeki bir görüşe göre, suçu meydana getiren hareket ile su- çun maddi konusu arasında sıkı bir bağ olduğundan, konuda yokluk veya elverişsizlik denilen şey, aslında harekette elverişsizlikten başka bir şey değildir. Bu düşünceyi savunanlara göre, yanlışlıkla bir gölge- ye ateş eden kimse konusunda elverişsizlik bulunan bir hareket değil, elverişsiz bir hareket yapmıştır. Çünkü neticeye ulaşmak için seçilmiş olan “yol” yanlıştır. Dolayısıyla bu iki kurumu birbirinden ayırmanın bir anlamı yoktur. 25 Biz bu görüşe katılmamaktayız. Zira elverişsiz hareket başka, suçun maddi konusunun yokluğu başkadır. Hareketin elverişli olup olmadığı her olayın somut koşullarına göre belirlenir. Yukarıdaki örnekte belirtilen yanlışlıkla bir gölgeye ateş etme, esasın- da kasten öldürmek için elverişli bir harekettir. Gerçekten, ateş edilen 21 Alacakaptan, s. 1. 22 Köksal Bayraktar, “Uğur Alacakaptan-İşlenemez Suç”, Kitap İncelemesi, İstan- bul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası , İstanbul 1968, Cilt: 34 - Sayı: 1-4, s. 730. dspace.ankara.edu.tr. (Erişim Tarihi: 06.02.2020) 23 Özbek vd., s. 461. 24 Ira P. Robbins, “Attempting the Impossible: The Emerging Consensus”, Harward Journal on Legislation , 1986, Volume 23, p. 377. 25 Alacakaptan, s.114.