Türkiye Barolar Birliği Dergisi 147.Sayı

68 Suçun Konusunun Yokluğu Durumunda Teşebbüse Elverişlilik Sorunu ğandır ve olayların büyük çoğunluğunda bunun böyle olması normal- dir. Bu nedenle, taşınma dolayısıyla kasası boş banka şubesine girerek kasayı açmak üzereyken yakalanan hırsız, somut tehlike teorisine göre teşebbüsten cezalandırılmalıdır. 69 Sübjektif teoriye göre ise failin hır- sızlık için girdiği bankada, kasa bulunmasa dahi fail suça teşebbüsten cezalandırılır. Zira bu teoriye göre suçun maddi konusundan bağımsız olarak faildeki ruh kötülüğü başlı başına cezalandırılma için yeterlidir. IV. SUÇUN MADDİ KONUSUNUN YOKLUĞU VE TİPİKLİK HATASI Bilmeme veya yanlış bilme şeklinde ortaya çıkan hata, kişinin tasavvuru, zihninden geçirdikleri ile gerçeğin birbirine uymamasını ifade eder. 70 Hata, kural olarak iradenin oluşum sürecine etki eder ve gerçeğin yanlış biçimde tasavvuru veya bilinmesi nedeniyle irade bo- zulmuş olarak doğar. Failin tasavvurunun konusu dış dünyaya ait bir şeye ait olabileceği gibi normatif dünyaya (kurallar alanına) ilişkinde olabilir. Dış dünyaya ait bir şeyin olduğundan farklı bir şekilde algı- lanması halinde tipiklik hatasından, normatif dünyaya ait gerçekliğin olduğundan farklı bir biçimde değerlendirilmesi halinde ise yasak ha- tasından bahsedilir. Tipiklik hatası bir algılama hatası olduğu halde; yasak hatası bir değerlendirme hatasıdır. 71 Hata TCK’nın 30. maddesinde şu şekilde düzenlenmiştir: “ (1) Fii- lin icrası sırasında suçun kanuni tanımındaki maddi unsurları bilmeyen bir kimse, kasten hareket etmiş olmaz. Bu hata dolayısıyla taksirli sorumluluk hali saklıdır. (2) Bir suçun daha ağır veya daha az cezayı gerektiren nitelikli hallerinin gerçekleştiği hususunda hataya düşen kişi, bu hatasından yararlanır. (3) Ceza sorumluluğunu kaldıran veya azaltan nedenlere ait koşulların gerçekleştiği hususunda kaçınılmaz bir hataya düşen kişi, bu hatasından ya- rarlanır.”. İnceleme konumuz suçun maddi konusu, suçun maddi unsurla- rından biri olduğundan yapacağımız açıklamalar, maddenin 1. fıkrası 69 Centel /Zafer /Çakmut, s. 485. 70 Artuk vd., s. 579. 71 Mahmut Koca ve İlhan Üzülmez, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Yayınevi, Ankara 2015, s. 240.