Türkiye Barolar Birliği Dergisi 147.Sayı

98 Vergi Yargılaması Hukukunda Tanık Beyanı dırdığını görmekteyiz. Oysaki her iki kavramın tanımı da sözleşme- de yapılmamıştır. Hangi hak ve yükümlülüklerin AİHS’nin 6. mad- desi kapsamında olduğu ve hangi yaptırımların ceza niteliği taşıdığı AİHM’nin içtihatlarının konusunu oluşturmuştur. 93 AİHM, metindeki ‘kişisel” (civil) teriminden yola çıkarak, kişisel hak ve yükümlülükler kavramının özel hukuk – kamu hukuku kavramına dayandığı sonu- cuna varmaktadır. Dolayısıyla kamu hukukuna dâhil hak ve yüküm- lülükler ve bunlara ilişkin yargılama süreçleri 6. madde kapsamında değerlendirilmemiştir. 94 Avrupa İnsan Hakları Komisyonu’na göre, vergi hukukunda ka- musal yön ve kamusal yetki kullanımı ağır basmaktadır. Bu nedenle de AİHM’ye göre vergisel uyuşmazlıkları, Sözleşmenin 6. maddesi kapsamına girmemektedir. 95 Oysaki devletin vergi yoluyla mülkiyet hakkına müdahalesi sonucunda maddi menfaati zarar gören ve bu müdahalenin hukuka aykırı olduğunu düşünen yükümlünün açtığı vergi davası, doğrudan doğruya medeni bir hakla bağlantılı olan bir uyuşmazlıktır. 96 Buna karşılık hürriyeti bağlayıcı cezalar ile mali nitelikli vergi ce- zaları AİHS’nin 6. maddesi kapsamında değerlendirilmiş ve yükümlü- nün adil yargılanma hakkını oluşturan bütün haklardan faydalanılabi- leceği öngörülmüştür. 97 AİHM kararlarında, Sözleşme’nin 6. maddesini vergi davala- rından kaynaklı başvurular yönünden de tartışmıştır. Bu tartışmaya damgasını vuran karar ise, 2001 tarihli Ferrazzini – İtalya kararıdır. Vergi uyuşmazlığından kaynaklı bir davanın 14 yıl sürmesinin, Söz- leşmenin 6/1 maddesi kapsamında adil yargılanma hakkının ihlali olduğu iddiasıyla yapılan başvuru, AİHM tarafından oy çokluğuyla reddedilmiştir. Buna karşılık davalı devletin, “başvurucunun ileri sür- düğü hususun ceza yargılamasına değil vergi yargılamasına ilişkin ol- 93 Billur Yaltı, “İnsan Hakları Açısından Vergi Yükümlüsünün Adil Yargılanma Hakkı I”, Vergi Sorunları, Sayı: 143, s. 154 94 Yaltı, “İnsan Hakları Açısından Vergi Yükümlüsünün Adil Yargılanma Hakkı I”, s. 155 95 Yaltı, “İnsan Hakları Açısından Vergi Yükümlüsünün Adil Yargılanma Hakkı I”, s. 157 96 Billur Yaltı, “Vergi Yükümlüsünün Hakları”, Beta Basım Yayım, 1. Bası, İstanbul Eylül 2006, s. 94 97 Yaltı, “İnsan Hakları Açısından Vergi Yükümlüsünün Adil Yargılanma Hakkı I”, s. 162-163