Türkiye Barolar Birliği Dergisi 148.Sayı

238 Borçlar Hukukunda Temsil Yetkisinin Kötüye Kullanılması kullanması gerekir. 7 Ancak uygulamada temsilcinin, bazen de temsilci ile beraber onunla işlem yapan üçüncü kişinin, temsil olunanın men- faatine aykırı hareket ettikleri görülmektedir. Belirtilmelidir ki temsil olunanın aldığı riske rağmen, temsilcinin görünüm olarak geçerli şe- kilde verilmiş temsil yetkisinin kapsamında kalmakla birlikte, temel ilişkiden doğan borçları ile bağdaşmayacak biçimde temsil olunanın menfaatine aykırı hukukî işlem yaparak temsil yetkisini kötüye kul- lanmasına hukuk düzeninin izin vermesi kabul edilemez. 8 Bu kapsamda çalışmada ilk olarak borçlar hukukunda doğrudan doğruya temsil bakımından temsil yetkisinin kötüye kullanılması du- rumunun hukuksal dayanağı tespit edilerek tanımı yapılacak, deva- mında temsil yetkisinin kötüye kullanılmasının unsurları ile kötüye kullanma halleri ele alınacaktır. Sonrasında çalışmada temsil yetkisi- nin kötüye kullanılmasının sonuçları irdelenecek ve ispat konusu üze- rinde durulacaktır. I. Hukuksal Dayanak ve Tanım Temsilci temsil yetkisini kullanırken, temsil olunanın iradesine ay- kırı fiil ve işlemlerden kaçınmalı, onu zarara uğratmadan onun men- faatine olacak şekilde hareket etmelidir. 9 Ancak uygulamada temsilci tarafından görünüm olarak temsil yetkisinin sınırları içinde kalınmak- la birlikte, 10 temsilin amacına ve temsil olunanın menfaatine aykırı 7 “Hiçbir vekâletname, vekil eden tarafından hakkının yok edilmesi için veri- lemez. Vekâletnamenin vekil edene sağlayacağı belirli bir yarar vardır. Vekil vekâletnamenin amacı dışına çıkıp, müvekkili aleyhinde tasarruflarda buluna- maz”, Y. 1. HD, E. 1983/10691, K. 1983/10530, T. 17.10.1983, Eraslan Özkaya, Vekâlet Sözleşmesi ve Kötüye Kullanılması, Güncellenmiş 4. bası, Ankara 2016, s. 1321. 8 Şener Akyol, Türk Medenî Hukukunda Temsil, İstanbul 2009, (Temsil), s. 377-378. 9 Kocayusufpaşaoğlu, § 50, N. 1; İnceoğlu, s. 332. 10 Von Tuhr/Peter, s. 363; Tekinay/Akman/Burcuoğlu/Altop, s. 183; “BK’nın temsile ve vekâlet aktine ilişkin hükümlerinden anlaşılacağı üzere vekâleten temsil yetkisi kural olarak vekâlet verenin yararına kullanılmalıdır. Eğer vekil vekâletnameye dayalı temsil yetkisini vekâlet verenin zararına kendisinin ya da iş ve elbirliği yaptığı anlaşılan başka birinin yararına kullandığı takdirde yapılan işlem temsil yetkisinin sınırları içerisinde kalmış olsa bile vekâlet vereni (temsil olunanı) bağlamaz”, Y. 1. HD, E. 1986/10872, K. 1986/10913, T. 10.06.1986, Öz- kaya, s. 1315; Aynı yönde bkz. YHGK, E. 2008/7-699, K. 2008/714, T. 26.11.2008, www.kazanci.com , erişim tarihi: 01.11.2019; YHGK, E. 1992/1-779, K. 1993/116, T. 17.03.1997, Özkaya, s. 1243.