Türkiye Barolar Birliği Dergisi 148.Sayı

240 Borçlar Hukukunda Temsil Yetkisinin Kötüye Kullanılması Öğretideki başka bir görüşe göre ise temsilde temsil olunan tem- silciye güvenmekte, onun kendi yararına işlem yapacağı inancı ile temsil yetkisi vermektedir. 18 Bu nedenle temsilci temsil yetkisini kul- lanırken, dürüstlük kuralına uygun şekilde temsil olunanın iradesi- ne aykırı fiil ve işlemlerden kaçınarak, onu zarara uğratmadan onun menfaatine olacak şekilde hareket etmekle yükümlüdür. 19 Böylece temsilcinin temsil yetkisini temsil olunanın menfaatini gözeterek kul- lanma yükümlülüğü TMK 20 m. 2’de düzenlenen dürüstlük kuralın- 161; Vekâlet sözleşmesinde vekilin sadakat ve özen borcu bakımından bkz. Halûk Tandoğan, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Cilt II, 1989 Yılı Dördüncü Tıpkı Basım’dan Beşinci Tıpkı Basım, İstanbul 2010, s. 407 vd. 18 İnceoğlu, s. 339; Temsil yetkisi bakımından temel ilişki olabilecek vekâlet sözleş- mesine yönelik benzer yönde tespit yapan karar olarak bkz. Y. 1. HD, E. 2014/7555, K. 2016/3099, T. 15.03.2016: “... vekâlet sözleşmesi büyük ölçüde tarafların kar- şılıklı güvenine dayanır. Vekilin borçlarının çoğu bu güven unsurundan, onun vekil edenin yararına ve iradesine uygun davranış yükümlülüğünden doğar”, www.kazanci.com , erişim tarihi: 01.11.2019. 19 İnceoğlu, s. 332; Yargıtay’ın çeşitli kararlarında da temsilcinin temsil yetkisini kul- lanırken dürüstlük kuralını göz ardı edemeyeceğini vurgulanmıştır: “... vekil, vekil edenin yararına ve iradesine uygun hareket etme, onu zararlandırıcı davranışlar- dan kaçınma yükümlülüğü altındadır. Sözleşmede vekaletin nasıl yerine getirile- ceği hakkında açık bir hüküm bulunmasa veya yapılan işlem dış temsil yetkisinin sınırları içerisinde kalsa dahi vekilin bu yükümlülüğü daima mevcuttur. Hatta malik tarafından vekilin bir taşınmazın satışında, dilediği bedelle dilediği kimse- ye satış yapabileceği şeklinde yetkili kılınması, satacağı kimseyi dahi belirtmesi, ona dürüstlük kuralını, sadakat ve özen borcunu göz ardı etmek suretiyle, makul sayılacak ölçüler dışına çıkarak satış yapma hakkını vermez”, YHGK, E. 2013/1- 1290, K. 2014/1057, T. 17.12.2014, www.kazanci.com , erişim tarihi: 01.11.2019; “ ‘Dilediği bedelle dilediği kişilere satış yetkisi’ sınırsız bir yetki değildir. Böyle bir yetkiye sahip vekilin taşınmazları yok pahasına satabileceği, vekil edenini zara- ra sokabilme hakkına sahip bulunacağı düşünülemez. Hiçbir vekâletname, vekil eden tarafından hakkının yok edilmesi için verilemez. Vekâletnamenin vekil ede- ne sağlayacağı belirli bir yarar vardır. Vekil vekâletnamenin amacı dışına çıkıp, müvekkili aleyhinde tasarruflarda bulunamaz. ... Eğer vekil, müvekkilinin var- sayılan milyon değerindeki malını yukarda yazılı nitelikte bir yetkiye dayanarak 15.000.-liraya, hem de bir akrabasına satmış ise, ‘vekâlet görevini iyi bir suretle ifa ettiği’ söz konusu olamaz. Vekâlete dayalı böyle bir tasarruf MK’nın 2’nci mad- desinde yazılı objektif iyi niyet kuralı ile asla bağdaşamaz. Böyle bir olgu hayatın olağan akışına, ülkemizin ekonomik gerçeklerine de ters düşer. ‘Al da milyon- luk malımı on beşbin liraya sat’ yetkisini vermek insan doğasına aykırıdır”, Y. 1. HD, E. 1983/10691, K. 1983/10530, T. 17.10.1983, Özkaya, s. 1321; Aynı yönde kararlar olarak bkz. Y. 1. HD, E. 2016/2925, K. 2019/2686, T. 16.04.2019; Y. 1. HD, E. 2014/7555, K. 2016/3099, T. 15.03.2016; Y. 1. HD, E. 2008/3961, K. 2008/5456, T. 01.05.2008; YHGK, E. 2007/1-609, K. 2007/595, T. 19.09.2007; YHGK, E. 1993/1- 460, K. 1993/699, T. 03.11.1993 (www.kazanci.com , erişim tarihi: 01.11.2019). 20 Kanun No: 4721, Kabul Tarihi: 22.11.2001, Resmî Gazete Tarihi: 08.12.2001, Sayı: 24607, Yürürlük Tarihi: 01.01.2002.