Türkiye Barolar Birliği Dergisi 148.Sayı

24 LGBTQ Haklarının Korunmasında Anayasa Yargısı ve Stratejik İnsan Hakları Davaları: ... hakkını tanımamış; evlenme hakkını erkekler ve kadınlara tanımıştır. Joslin Davasında 35 , Joslin, 23. maddenin, eşcinsel ilişkileri de heterosek- süel ilişkiler kadar koruduğu iddiasıyla başvuruda bulunmuş; Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesi ise, “erkek ve kadın” ibarelerinin ayrı ayrı kullanılmalarının, taraf devletlerin sözleşme yükümlülükleriyle sı- nırlı olarak okunması gerektiğini ifade etmiştir. 36 Bu gibi, hükmün ken- disinin bizatihi bir ayrımcı uygulama ya da kapsam dışılık öngörmediği, ancak uygulamanın ya da ölçütün hükmün lafzındaki kapsamı daralttı- ğı durumlarda dolaylı ayrımcılık vardır. ICCPR md. 23/2, bu türden bir dolaylı ayrımcılığın örneklerinden kabul edilebilir. Thoreson’un tartıştı- ğı ahlaki değer yargılarının ne derece hükme esas alınacağının rafine ve kristalize bir örneği de LGBTQ hakları ve içtihadında bulunabilir. Bütün bu yasal seyir içinde, Türk hukukunda LGBTQ olmak ve hak içtihadı- nın nasıl peyderpey ve küçük küçük adımlarla oluştuğunu görmek için Anayasa Mahkemesi kararları incelenecektir. C. LGBTQ Haklarıyla İlgili Anayasa Mahkemesi İçtihadı Kanadalı yönetmen Xaiver Dolan’ın 2012 tarihli filmi Laurence Anyways’te, kendisine ait olmayan bir beden içinde yaşayan Laurence adında bir edebiyat öğretmeninin, en sonunda cinsiyet geçiş ameliyatı olmaya ve trans birey oluşunu kamusal anlamda görünür olarak ya- şamaya karar verme süreci anlatılır. Filmde Laurence, ailesi ve top- lumla çatışma hâlindeyken, trans birey olup bunu gizlemek zorunda kalmayı, “ 30 yıldır suyun altında nefesini tutmaya” benzetir. 37 Hayat- ları boyunca nefeslerini suyun altına tutmaya çalışan trans bireyler, en sonunda görünürlük mücadelesiyle beraber yasal ve hukuki anlamda var olmaya başlamışlar, bebek adımlarıyla da olsa taleplerini kamusal anlamda seslendirebilmenin yollarını ve kanallarını açmaya çalışmış- lardır. Bu bağlamda anayasa yargısının, temel hak ve özgürlükleri ge- liştirme yoluyla kullanılabilecek olması, onu dinamik ve geliştirici bir içtihadın da parçası haline getirebilecektir. 35 Joslin v Yeni Zelanda, supra n. 48 at paras 8.1-8.3. Communication No. 902/1999. 36 Langford, Malcolm, Revisiting Joslin v. New Zealand: Same-Sex Marriage in Pola- rised Times, E. Brems and E. Desmet, Integrated Human Rights in Practice: Rew- riting Human Rights Decisions (Edward Elgar, 2017).; University of Oslo Faculty of Law Research Paper No. 2017-12. 37 Laurence Anyways, Yönetmen: Xaiver Dolan, 2012, Fransa, https://www.imdb. com/title/tt1650048/ (Son erişim tarihi: 02.03.2020).