Türkiye Barolar Birliği Dergisi 148.Sayı

271 TBB Dergisi 2020 (148) Gülşah Sinem AYDIN B. Tazminat ve İade Talepleri Temsil yetkisinin kötüye kullanılmasının sonuçları kapsamında, olayın şartları çerçevesinde iade ve tazminat taleplerinin de ileri sürül- mesi mümkündür. İlk ihtimal olarak temsilci temsil yetkisini üçüncü bir kişi ile hukukî ilişkiye girmeden, örneğin kendi kendisi ile işlem yaparak kötüye kullanabilir. Bu durumda temsil olunan, hukukî işle- me onay vermemesi üzerine işlemin geçersizliğine ek olarak uğradığı zararını kusurlu temsilciden, aralarında geçerli bir temel ilişki varsa 166 bu ilişkiye aykırı davranılması sebebine dayanarak TBK m. 112 uya- rınca 167 , aksi halde haksız fiil sorumluluğuna dayanarak TBK m. 49 vd. uyarınca ve her halde vekâletsiz işgörenin sorumluğuna dayanarak TBK m. 530 uyarınca 168 isteyebilir. İkinci ihtimal olarak temsilci temsil yetkisini üçüncü bir kişi ile hukukî ilişkiye girerek kötüye kullanabilir. Bu ihtimal, temsilci ile üçüncü kişi arasında hileli bir anlaşmanın var olup olmamasına göre ayrı ayrı ele alınmalıdır. - İlk olarak hileli anlaşma yoksa, TBK m. 41/II ve m. 42/III hü- kümlerinin kıyasen uygulanmasıyla, üçüncü kişinin iyiniyetli olması ve güveninin korunması neticesinde işlemin geçerli sayıldığı durumda, temsil olunan iade talep edemeyecek olup, zararını istemek için ku- surlu temsilciye, aralarında geçerli bir temel ilişki varsa bu ilişkiye ay- kırı davranılması sebebi ile TBK m. 112 uyarınca, 169 aksi halde haksız 2016/471, T. 19.01.2016; Y. 1. HD, E. 2014/14896, K. 2016/3047, T. 14.03.2016; Y. 1. HD, E. 2010/7504, K. 2010/9383, T. 27.09.2010 (www.lexpera.com.tr, erişim tarihi: 01.11.2019). 166 Temsil olunan ile temsilci arasında temel ilişkinin olmaması pek mümkün değil- dir. Herhangi bir temel ilişki bulunmaksızın, tek başına bir yetkilendirme ile ku- rulan temsil yetkisine pek nadir rastlanacağı görüşünde bkz. Kocayusufpaşaoğlu, § 46, N. 24; “Tek başına” temsil yetkisinin bulunmasının nadir olduğu hususunda aynı yönde bkz. Schwenzer, N. 42.07. 167 Alman hukukunda temel ilişkinin ihlâli açısından aynı yönde bkz. Schramm, § 164, N. 120; Schilken, § 167, N. 105. 168 Genel olarak yetkisiz temsil bakımından bkz. Eren, Borçlar Genel, N. 1424; Do- ğan/Şahan/Atamulu, s. 164; Vekâletsiz işgörme hükümlerinin uygulanması bakımından bkz. Akıncı, s. 134; Cansel/Özel, N. 653; Nart, m. 46, N. 21-22. 169 Kocayusufpaşaoğlu, § 50, N. 3; Altıner, s. 46; Temel ilişkinin ihlâli konusunda bkz. Antalya, N. 2823, N. 2840; Cansel/Özel, N. 653; Antalya/Topuz, N. 1964; Doğan/ Şahan/Atamulu, s. 164; Alman hukukunda aynı yönde bkz. Schramm, § 164, N. 120; Schilken, § 167, N. 105.