Türkiye Barolar Birliği Dergisi 148.Sayı

300 Hukuki ve Psikolojik Boyutuyla Gece Kavramı hip kişilerin uyku problemleri ile daha çok karşı karşıya kaldıkları da gözlenmektedir. Çalışma şartları fiziksel uyanıklık gerektirirken bir yandan değişen vardiyalara bağlı olarak azalma eğilimi gösteren uyanıklık ve dikkat, çalışanı performans kayıpları açısından daha kı- rılgan hale getirmektedir. Yapılan çalışmalar net olarak göstermiştir ki gündüz vardiyaları ile karşılaştırıldığında gece vardiyalarında bilişsel ve psikomotor performans, duygu durum ve uyku miktarı daha çok bozulmalara uğramaktadır. 26 Gece çalışanlarının iş kazası geçirme risklerini yüksek olduğu bi- linmektedir. Davas’a göre 27 ; çalışma saatlerinin fazla olması ve gece çalışma iş kazaları açısından anlamlı olarak en riskli etmenlerden sa- yılmışlardır. Benzer şekilde Çin’de değişen vardiyalarda çalışanlarda 28 ve İran’da bir hastanede vardiyalı çalışan hemşirelerde kesici ve deli- ci alet yaralanmaları 29 gündüz çalışanlara oranla daha çok görülmüş- tür. Özellikle sağlık çalışanlarının çalışma vardiyaları, uzun çalışma saatleri, çalışma ortamları ve koşulları nedeniyle sağlık ve güvenlik risklerinin birçok iş sektörü çalışanlarına göre daha yüksek olduğu da vurgulanması gereken diğer bir konudur. Scott’ın yaptığı araştırma sonuçları göstermektedir ki; 6-10 yıl bo- yunca yapılan gece çalışması 1-5 yıla oranla altı kat daha fazla depresif bozukluklara yakalanma sıklığını artırmaktadır. 30 Buna göre gece ça- lışmasının yıllarca sürmesi ile ruh sağlığı üzerinde oluşturduğu olum- suz etkiler katlanarak artmaktadır. Gece vardiyasının erkek çalışan- larda dört yıldan daha fazla sürmesi, kadın çalışanlarda ise değişken vardiyalarda dört yıldan fazla sürmesi ruh sağlığı üzerinde olumsuz etkiler gösterdiğine işaret edilmektedir. 31 Ayrıca, gece vardiyalarında çalışma psikiyatrik ve somatik rahat- sızlıklar açısından yüksek risk oluşturmaktadır. Bel ağrısı, tip 2 diya- bet ve gastrointestinal rahatsızlıkların 32 yanı sıra hipertansiyon, arit- 26 Hart/Haney/Vosburg/Comer/Gunderson/Foltin, 2006. 27 Davas/Türk/Yüksel, 2016. 28 Liu/Zhao/Jiao/Wang/Peters/Qiao/Zhao/Li/Song/Xing/Lu/Wu, 2015. 29 Jahangiri/Rostamabadi/Hoboubi/Tadayon/Soleimani, 2016. 30 Scott/Monk/Brink Scott, 1997. 31 Bara/Arber, 2009. 32 Lim/Yoo/Koo/Park/Ryu/Jung/Jeong/Kim/Lee/Koh, 2017.