Türkiye Barolar Birliği Dergisi 148.Sayı

354 ABD Büyükelçiliği’nin Taşınması Davası’nın Muhtemel Sonuçları the relocation of the US embassy to Jerusalem, Palestine instituted proceedings against the United States of America before the Inter- national Court of Justice (ICJ). The current paper firstly seeks to add- ress the following questions: Does the ICJ have jurisdiction on this case? Could Palestine become a party before the ICJ? What are the claims made by Palestine? The paper will finally examine the possib- le results of the case to analyse whether they would be symbolic or bear some concrete impact for Palestine and international law. Keywords: Palestine, Jerusalem, International Court of Justice, Israel, USA I. GİRİŞ Filistin meselesi, uluslararası hukuk açısından insan hakları ihlal- leri, tanınma sorunu ve sınırların belirlenmesi gibi birden fazla başlığı 1 ihtiva etmektedir. 2 Gerek uluslararası örgütler gerek uluslararası si- vil toplum kuruluşları tarafından çeşitli platformlar aracılığıyla, konu birçok yönüyle ele alınıp bu başlıklara yönelik iyileştirme çabaları ol- muştur. Ancak, Filistin sorununu bir ya da birkaç yönüyle ele alıp bir sonuca ulaşan bir uluslararası mahkeme kararı henüz mevcut değildir. Tarihsel olarak bakıldığında, Filistin ilk olarak 1924’te bir ulusla- rarası mahkemede dava konusu olmuştur. Uluslararası Daimi Adalet Divanı tarafından ele alınan bu dava, günümüzdeki Filistin’e ilişkin meselelerden ziyade o dönemde Filistin’deki imtiyazlarla ilgili İn- giltere ile Yunanistan arasındaki uyuşmazlığa ilişkindi. 3 Filistin’in yaklaşık bir asırdır güncelliğini koruyan meseleleri ise, uluslararası mahkemelerin gündeminden uzak kalmıştır. 4 Aslında, Filistin’e iliş- kin sorunların bir uluslararası mahkemeye götürülmesi fikri, ilk ola- rak 15 Mayıs 1947 tarihinde kurulan Birleşmiş Milletler Filistin Özel Komitesi (UNSCOP) 5 tarafından kurulduğu yıl sunmuş olduğu rapor 1 Özellikle orantılılık ilkesi ve sivil hedeflerin gözetilmesi gibi uluslararası huku- kun temel prensiplerinin ihlal edildiğine ilişkin İnsan Hakları İzleme örgütünün raporu için bkz: https://www.hrw.org/world-report/2019/country-chapters/ israel/palestine 2 Tayyar Arı, “Filistin Sorunu”, Tarih Bilinci: Tarih ve Kültür Dergisi, 2011, Özel Sayı, ss. 139-145, ISBN: 1309-4963. 3 Mavrommatis Palestine Concessions (Greece v. United Kingdom), P.C.I.J., Series A, No. 2, 30 August 1924. 4 Chantal Meloni & Gianni Tognoni (ed), Is There a Court for Gaza?: A Test Bench for International Justice (Springer, The Netherlands, 2012). 5 UN General Assembly Resolution, “Constituting the UNSCOP”, 15 May 1947, A/ RES/106 (S-1).