Türkiye Barolar Birliği Dergisi 148.Sayı

357 TBB Dergisi 2020 (148) M. H. Mustafa BEKTAŞ / Talip ALAN UCM usulü gereği, Savcılık Bürosu, yapılan başvuru konusu için so- ruşturmaya yer olup olmadığını tespit etmek amacıyla bir ön inceleme sürecini başlatmıştır. 17 Filistin UCM Savcılık Bürosu tarafından daha önce iki tane ön incelemeye daha konu olmuştur. 18 2015 yılında başla- yan üçüncü ön inceleme süreci hala devam etmektedir. 19 Filistin, 29 Kasım 2012 tarihinde BMGenel Kurulu’nun 67/19 sayı- lı kararı ile “üye olmayan gözlemci Devlet” statüsü elde ettikten sonra, bu statüyü en etkin şekilde doğrudan kendisi kullanmaya çalışmıştır. Filhakika, topraklarındaki sorunları uluslararası yargı mekanizmaları kanalıyla çözme çabaları sadece UCM ile sınırlı kalmamıştır. Bu bağ- lamda, ABD’nin 14 Mayıs 2018’de Kudüs’te Büyükelçiliğini açması üzerine Filistin bu konuyu Divan’a taşıyarak yargısal bir çözümyoluna başvurdu. Filistin için uluslararası hukuk alanında belki de en önemli gelişmelerden birisi olan bu dava, mevcut çalışmanın konusunu oluş- turmaktadır. Bu bağlamda, mevcut çalışma ilk olarak “Divan’ın yetki- si var mıdır? Filistin Divan önünde taraf olabilir mi? Filistin’in iddiala- rı nelerdir?” sorularını cevaplamaya çalışacaktır. Daha sonra ABD’nin olası itirazlarını değerlendirecektir. Son tahlilde ise, davanın hem Filistin hem de uluslararası hukuk açısından önemine değinilecektir. Filistin bu davadan uluslararası hukuktaki statüsünü güçlendirici so- nuçlar elde edebilecek midir? Daha önceki uygulamalara bakıldığın- da, uluslararası mahkemeler, genelde Filistin’in bir devlet statüsünü haiz olmaması argümanına dayanıp, yaklaşık bir asırdır uluslararası hukuku birçok yönüyle ilgilendiren Filistin sorunu konusunda pasif kalabilmiştir. Acaba, Divan “üye olmayan gözlemci Devlet” statüsüne sahip olan Filistin için geçmişten daha iyisini yapabilecek mi? 17 Savcılık Bürosu ön incelemeleri hakkında daha fazl bilgi için bknz: https://www. icc-cpi.int/about/otp?ln=en 18 Diğer iki ön incelemeden biri yukarıda da değinilen Ön İnceleme I, 2009 yılın- da madde 12(3)’e istinaden yapılan bildirim neticesinde 22 Ocak 2009 tarihinde açıldı, 3 Nisan 2012’de kapandı. Ön İnceleme II ise, Komorolar tarafından Gazze Filosu Durumuyla İlgili olarak UCM’ye başvurulması sonucu 14 Mayıs 2013’te açıldı ve 6 Kasım 2013 tarihinde kapandı. Chantal Meloni, “The ICC Preliminary Examination of the Flotilla Situation: An Opportunity to Contextualise Gravity”, Questions of International Law, 2016, Vol.33, pp.3-20. Ayrıca bknz: Preliminary examination: Registered Vessels of Comoros, Greece and Cambodia https:// www.icc-cpi.int/comoros 19 ICC Preliminary Examination, “Palestine”, https://www.icc-cpi.int/palestine