Türkiye Barolar Birliği Dergisi 148.Sayı

358 ABD Büyükelçiliği’nin Taşınması Davası’nın Muhtemel Sonuçları II. DAVANIN KONUSU 30 Eylül 2018’de, Filistin, Divan’a başvuru yaparak ABD aleyhine bir dava açtı. Uyuşmazlığın konusu, İsrail’deki ABD Büyükelçiliği’nin Kudüs’e taşınması. Filistin, büyükelçiliğin taşınmasının uluslararası hukuka aykırı olduğunu iddia ediyor ve davasını 18.04.1961 tarihli Diplomatik İlişkiler Hakkında Viyana Sözleşmesi’ne (Sözleşme) da- yandırıyor. ABD’nin büyükelçiliği taşıma kararı aslında 08.11.1995 tarih- li bir yasaya (Jerusalem Embassy Act of 1995) dayanıyor. Bu yasada, Kudüs’ün 1950’den bu yana İsrail Devleti’nin başkenti olduğu ve İsra- il’deki ABD Büyükelçiliği’nin en geç 31 Mayıs 1999 tarihinde Kudüs’te kurulması gerektiği belirtiliyor. 20 Yasa ayrıca, başkana büyükelçiliğin taşınmasını 6 aylık dönemler için erteleme yetkisi veriyor ve ABD baş- kanları da Trump dönemine kadar taşıma işlemini gerçekleştirmemişti. 6 Aralık 2017’ye gelindiğinde ABD başkanı, Kudüs’ü İsrail’in baş- kenti olarak tanıdı ve İsrail’deki ABD Büyükelçiliği’nin Tel Aviv’den Kudüs’e taşınacağını duyurdu. 21 Konuyla ilgili olarak 18 Aralık 2017’de toplanan BM Güvenlik Konseyi, Mısır tarafından sunulan karar tasla- ğının ABD tarafından veto edilmesi nedeniyle karar alamadı. 22 Bunun üzerine Mısır tarafından sunulan taslak ile benzer çizgilere sahip yeni bir taslak Türkiye ve Yemen tarafından onuncu olağanüstü özel top- lantısında 23 21 Aralık 2017’de BM Genel Kurulu’na sunuldu, sunulan bu taslak için yeterli çoğunluk desteği 24 sağlanmasıyla ES-10/19 nu- maralı karar alındı. 25 Karara göre, “Kudüs’ün karakter, statü veya demografik yapısını değiştirmeye yönelik her türlü karar ve eylem hukuki etkiden yoksundur, hüküm- 20 United States. Cong. Senate., “Jerusalem Embassy Act of 1995”, 104 th Cong., S.1322, Washington: GPO, 8 November 1995. 21 Mark Landler, Trump Recognizes Jerusalem as Israel’s Capital and Orders U.S. Embassy to Move, The New York Times, 6 December 2017, https://www.nyti - mes.com/2017/12/06/world/middleeast/trump-jerusalem-israel-capital.html 22 Taslak karar metni için ABD dışında diğer üyeler (14) lehte oy kullandı. UN Doc S/2017/1060 (18 December 2017). 23 Olağanüstü özel toplantı yetkisi için bkz: Erdem Denk, Uluslararası Örgütler Hu- kuku: Birleşmiş Milletler Sistemi, (Siyasal Kitapevi, Ankara, 2015), s.218. 24 129 lehte, 9 karşı, 35 çekimser oy kullanıldı. 25 UN General Assembly, Status of Jerusalem, Tenth emergency special session, 22 December 2017, A/RES/ES-10/19.