Türkiye Barolar Birliği Dergisi 148.Sayı

360 ABD Büyükelçiliği’nin Taşınması Davası’nın Muhtemel Sonuçları katılımını kabul etmiştir. 30 Benzer durumlar, aşağıda ele alındığı gibi Filistin’in Sözleşme ve Sözleşme’ye Ek İhtiyari Protokol’e katılımında da söz konusudur. Divan’ın, egemen devlet olmanın şartlarını 31 göz önünde bulun- durarak Filistin açısından bu şartların mevcut olup olmadığını ince- lemesi mümkündür. Lakin Divan’ın Filistin’in gerek UCM gerek BM Genel Kurulu ve Genel Sekreteri tarafından devlet olarak kabul edildi- ği gerçeğini göz ardı etmeyeceği kuvvetle muhtemeldir. İkinci mesele, UADS’ye taraf olmayan Filistin’in Divan önüne çı- kabilmek için UADS madde 35/2 ve BM Güvenlik Konseyi’nin 1946 tarihli 9 sayılı kararında 32 öngördüğü şartlara uymasıdır. Bu bağlam- da Filistin 4 Temmuz 2018’de Divan’ın yargılama yetkisini tanıyan bir bildiriyi Divan’ın kalemine tevdi ederek söz konusu şartı yerine getir- miştir. 33 Üçüncü olarak, Divan’ın yargı yetkisi tarafların bu hususta vermiş oldukları rızaya dayalı olduğundan ve bu rızanın yokluğunda Divan ipso facto (kendiliğinden) zorunlu yargı yetkisine sahip olmadığından, 34 söz konusu rızanın yerine gelmiş olması gerekir. Filistin, Divan’ın yet- kisini ve tarafların rızasını UADS madde 36/1’e uygun olarak bir ulus- lararası andlaşmaya dayandırıyor: 1961 Diplomatik İlişkiler Hakkında Viyana Sözleşmesi’ne Ek Zorunlu Uyuşmazlık Çözümüne ilişkin İhti- yari Protokol (Protokol). ABD ve Filistin’in taraf olduğu Protokol’ün 1. maddesine göre; “Sözleşmenin yorumlanmasından veya uygulanmasından kay- naklanan uyuşmazlıklarda Uluslararası Adalet Divanı zorunlu yargı yetkisine sahiptir ve bu Protokole taraf olan uyuşmazlığın tarafların- dan herhangi birisinin başvurusuyla uyuşmazlık Divan’ın önüne ge- tirilebilir.” 30 Bensouda, “Preliminary Examination of the Situation in Palestine”. 31 Kamuran Reçber, Uluslararası Hukuk, (Dora, Bursa, 2018), s.203. 32 The UN Securıty Council Resolution, “Admissıon of States Not Parties to the Sta- tute of the Court”, 15 October 1946, S/RES/9. 33 International Court of Justice, States not parties to the Statute to which the Court may be open, https://www.icj-cij.org/en/states-not-parties 34 UADS, madde 36: “Divan’ın yetki alanı tarafların kendisine sunacağı bütün işlerle Birleşmiş Milletler Antlaşması’nda ya da yürürlükteki antlaşma ve sözleşmelerde özel olarak öngörülmüş bütün durumları kapsar…”