Türkiye Barolar Birliği Dergisi 148.Sayı

384 AİHM Kararlarının Yerine Getirilmesi masını mümkün kılmamaktadır. Tespit kararı Konvansiyon tarafı devlete Konvansiyon’a riayetle ilgili sadece genel bir yükümlülük getirirken, eda kararları yasama, yargı ve yürütmeye muayyen bir tasarrufta bulunma yükümlülüğü getirmektedir. Başka çözümler için tasarruf alanı bırakılmamaktadır. AİHM bu durumlarda ulusal tasarruflara karşı başvuru yapılan bir istinaf mahkemesi niteliği ka- zanmaktadır. Bu çerçevede Strazburg yargıçlarının demokratik meş- ruiyeti de önemli bir tartışma konusu oluşturmaktadır; 6 aynı şekilde Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin Konvansiyon’un 46. madde, 2-5. fıkralarına göre sahip olduğu kararların icrasını denetleme yet- kisi önemini yitirmektedir. 7 Söz konusu norm Bakanlar Komitesi’nin politik araçlarla mahkeme kararlarının icrasını takip etmesini öngö- rürken, eda kararları uygulaması ile AİHM bu görevi kendine mal etmiş ve Bakanlar Komitesi’ni sadece bir gözlemci statüsüne indir- gemiştir. AİHM Avrupa İnsan Hakları Konvansiyonu muvacehesinde sa- hip olmadığı yetkiyi kendi ihdas ettiği usul tüzüğünün 61. maddesi üzerinden elde etmiştir. AİHM usul tüzüğünün 61. madde, 3. fıkrasın- da öngörülen “pilot karar prosedürü” ile karar muhatabı Konvansiyon devletinin karar ışığında ulusal seviyede alacağı önlemleri belirleme yetkisi kullanmaktadır. AİHM’nin kendi ihdas ettiği usul tüzüğünün Konvansiyon’da öngörülen yetkilerin ötesinde mahkemeye yetki tanı- ması mümkün değildir. Aynı sonuç AİHM genel kurulunun usul tüzü- ğünü ihdas yetkisi öngören Konvansiyon’un 25. madde, d-bendinden de istihraç edilmektedir. Usul tüzükleri sadece mevcut yetkileri detay- landırma ve uygulanabilir kılma işlevine sahiptir. AİHK’nun AİHM’ne sadece tespit yetkisi veren ve kararların icrasının denetimini Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne veren 33. madde vd. yeralan maddeler- den ve 46. madde vd. yer alan maddelerden de paralel sonuçlar çık- maktadır. 6 krşt.: Marten Breuer, Zur Fortentwicklung der Piloturteilstechnik durch den EGMR ( Europäischer Gerichtshof für Menschenrechte), EuGRZ ( Europäische Grundrechte Zeitschrift), 2012, Heft 1-4, s.1 7 Marten Breuer, Zur Anordnung konkreter Abhilfemassnahmen durch den EGMR. Der Gerichtshof betritt neue Wege im Fall Assanidze gegen Georgien, EuGRZ 2004, Heft 9-12, s.257