Türkiye Barolar Birliği Dergisi 148.Sayı

388 AİHM Kararlarının Yerine Getirilmesi Mahkeme öncelikle çok sayıda kişinin aynı Konvansiyon ihlâlinden etkilendiği ve onlara hızlı şekilde etkin çözüm bulunması gerekçesin- den yola çıkmıştır. 21 Diğer mahkemeler tarafından da takip edilen bir yol olarak usul hukuku ışığında benzer gerekçe ile açılan davaların ancak kendi özelliği olan hususların dikkate alınması kaydı ile önce- den verilen karara atıf yapılması suretiyle hızlıca karara bağlanması mümkündür. AİHM’nin yetkilerini genişletmesine esas aldığı bir başka gerek- çe ise subsidiarite (yetki ikâmesi) prensibine istinat etmektedir. 22 Bu hukuki müesseseye istinaden mahkeme Konvansiyon ihlâli çerçeve- sinde ulusal seviyede alınacak önlemlerin önüne geçmek istememek- le beraber kendi nezdinde yapılan başvurularda prensip olarak pilot karar prosedürüne göre karar vermektedir. Mahkeme bu tutumu ile subsidiarite prensibinin maddi hukuk içeriğini tahrif etmektedir. Sub- sidiarite prensibi bireysel başvuru davalarının koşulu olarak iç hukuk yollarının tüketilmesini gerektirmektedir. Subsidiarite prensibi ileride yapılacak bireysel başvuruları peşinen reddetme yetkisi vermemekte- dir. Mahkemenin subsidiarite prensibine istinaden pilot dava kararı sonrası benzer Konvansiyon ihlâli nedeniyle yapılan başvuruları red- detmesi subsidarite prensibinin işlevine uymamaktadır. 23 AİHMaradan geçen zaman içinde pilot dava kararlarını AİHK’nun etkin fonksiyonunu temin etme gerekçesi ile açıklamaktadır. 24 Davala- rı münferit karara bağlamak yerine benzer davalarda pilot dava ka- rarlarının belirsiz, kapsamlı etkisini kabul etmenin AİHK’nun garanti etmek istediği temel hak ve özgürlükleri koruma yaklaşımına uygun olduğunun iddia edilmesi mümkün değildir. AİHM’nin pilot dava kararlarına ilişkin gerekçesini birçok kez de- ğiştirmesi ve bu gerekçelerin bazen birarada kullanılması, AİHM’nin yetkilerini genişletmesi konusunu çıkmaza sokmuştur. Kurumsal ve 21 AİHM (1.Sektion), Ananyev ve diğerleri /Rusya, karar 10.01.2012, Nr.42525/07 ve 60800/08, Ziff.190 22 AİHM (1.Sektion), Burdov/Rusya (Nr.2), karar 15.01.2009, Nr.33509/04, Ziff.127; AİHM (4.Sektion), Driza/Arnavutluk, karar 13.11.2007, Nr.33771/02, Ziff.123 23 Marte Breuer, Zur Fortentwicklung der Piloturteilstechnik durch den EGMR, EuGRZ, 2012, Heft 1-4, s.7 vd. 24 AİHM (1.Sektion), Ananyev ve diğerleri/Rusya, karar 10.01.2012, Nr.42525/07 ve 60800/08, Ziff.182