Türkiye Barolar Birliği Dergisi 148.Sayı

59 TBB Dergisi 2020 (148) Yusuf BAŞLAR tığı JTAG tekniğinin aksine, chip-off tekniği genellikle cihazın tahrip edilmesine neden olur. 39 Mobil cihazlar üzerinde şifrelenmiş verilere ulaşılması ya da si- linmiş verilerin geri getirilmesi hususunda daha başarılı sonuçlar elde edilebilmesi nedeniyle fiziksel imaj alma işlemi de uygulanmaktadır. Mobil cihazlarda uygulanan fiziksel imaj alma işlemi rooting ve jailb- reak yöntemleri ile gerçekleştirilmektedir. Bununla birlikte hem And- roid hem de iOS cihazlar üzerinde yapılan rooting ve jailbreak işlemle- rinin ardından yapılan analiz sonucunda bulunan verilerin özellikleri ve sayıları açısından ciddi farklılıklar oluşabildiği görülmektedir. 40 Mobil cihazlarda bulunan verilere normal bağlantı yolları veya yöntemlerle ulaşılamadığı durumlarda başvurulan JTAG, Chip-off, rooting ve jailbreak gibi daha fazla uzmanlık gerektiren ileri düzey teknik yöntemler belli ölçüde veri kaybı ya da verinin gerçekliğine şüphe düşürme riskini taşıyan yöntemlerdir. Bu bakımdan bu yön- temlerin uygulanması için belirtilen riskin suç verisine ulaşmak için göze alınabilecek bir risk olması ve diğer bütün yolların denenmiş ol- ması gerekir. Riskin göze alınabilme durumu ise elde edilmesi istenen dijital veriye hali hazırda zaten erişilemiyor olmasıdır. Bu bakımdan zaruret olmadıkça bu yöntemlere başvurulmaması önerilmektedir. 41 D. Adli Bilişimin İlke ve Standartlarının Belirlenmemesi Adli bilişim ilke ve standartlarının belirlenememiş olması da adli bilişim sürecini zora sokan sebepler arasındadır. Uluslararası alanda kabul edilen adli bilişim ilkelerine ülkemizde de önem veriliyor olma- sına karşın elektronik delilin elde ediliş sürecine ilişkin işlemlerin ne şekilde yapılacağı, uyulması gereken standartlar ve sorumluluklar ile bilirkişi görevlendirmesine ilişkin yeterli ve net yasal düzenlemelerin bulunmaması uygulamada birçok elektronik delilin henüz elde ediliş sürecinde geri dönülemeyecek şekilde kaybolmasına ve/veya kullanı- lamaz hale gelmesine zemin hazırlamaktadır. 42 39 Fatma Güneş Eriş, Mobil Cihazlarda Sosyal Medya Uygulamalarının Adli Bilişim Açısından Analizi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bi- limler Enstitüsü, 2018, s. 20. 40 Mesut Ukşal, Mobil Cihazlarda Adli Bilişim, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2015, s. 73, 119. 41 Doğanay, s. 87. 42 İlker Çiçek, Ülkemizde Adli Bilişim Laboratuarı Kurulumu ve Bilişim Suçlarıyla