Türkiye Barolar Birliği Dergisi 149.Sayı

100 Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında ... Belirtelim ki, merci kararının istinaf edilmesi halinde cevap dilek- çesi verilmesi mümkün olamayacağı gibi, bölge adliye mahkemesinin verdiği karar kesin bir karar teşkil edecektir (m. 43, f. 2). Elbette, müs- takil olarak istinaf konusu yapılan merci kararları, bölge adliye mah- kemesince öncelikle incelenecektir. Bu gibi hallerde, bölge adliye mah- kemesinin öncelikle inceleme yapmasına dair bir açıklamanın kanun maddesi olmasına gerek yoktur. Bir yandan “ret usulü” (m. 38) başlığını taşıyan bir maddede ka- nun yolu düzenlemesi yapmak, öte yandan hemen ardından m. 41, f. 3 ve m. 43-44’te yine iki farklı (birisinde hükümle, diğerinde bağımsız gidilebilen) kanun yolu öngörmek de uygulamada tereddütlere neden olmakta idi. Öncelikle 38. madde, asıl olarak ret usulünü düzenlemektedir. Bu- rada kanun yolu öngörmek teknik olarak isabetli sayılamaz. İkinci olarak, Kanun esasen, hâkimin kendisinin merciye gönder- meden karara bağladığı ret istemleri hakkındaki kararlarının nihaî ka- rarla istinaf veya temyiz yoluna gitmesini öngörmüş (m. 41, f. 3); buna karşılık mercinin incelediği ret istemleri bakımından ise böyle bir ko- şul aramamıştır (m. 43-44). Bu halde, zaten davaya kural olarak devam edilmediği için (m. 42, f. 2), bu sonuç doğaldır. Ne var ki, m. 38’de hiç- bir ayrım yapılmadan, burada verilen kararların ancak nihaî kararla kanun yoluna götürülebileceği yolundaki hüküm tereddüt uyandır- maktadır. Zira m. 38’deki durumlar hem hâkimin kendisinin karar ve- receği hem de mercinin karar vereceği durumlara ilişkin olabilir. (TEKLİF m.5) HMK MADDE 42: RET TALEBİNİN İNCELENMESİ Yeni düzenleme önerisinde, daha önce 38. maddede yer alan al- tıncı ve yedinci fıkralar 42. maddenin ikinci ve üçüncü fıkrası haline gelmiştir. Madde, mercinin hâkimin reddi talebini incelemesi usulü- nü düzenlemektedir. Bu çerçevede değişiklik öncesi farklı maddele- rin konusu olan ret talebinin incelenmesi usulü, yeknesak bir şekilde 42. maddenin konusu olmuştur. Hâkimin reddi talebinin incelenmesi usulünün iki maddede dağınık bir şekilde yer almasından ziyade tek bir maddenin konusu haline gelmesi madde değişikliğinin sebebidir ve bu yeknesaklığı sağlamak için maddede değişikliğe gidilmesi isa- betli olmuştur.