Türkiye Barolar Birliği Dergisi 149.Sayı

101 TBB Dergisi 2020 (149) Selçuk ÖZTEK / Sema TAŞPINAR AYVAZ / Serdar KALE (TEKLİF m. 6) HMK MADDE 94: KESİN SÜRE Maddenin ikinci fıkrasında gerçekleştirilmesi önerilen ekleme ile hâkimin, tayin ettiği sürenin kesin süre olduğuna karar verdiği haller- de, tayin ettiği süreye konu olan işlemi hiçbir duraksamaya yer ver- meyecek şekilde açıklayacağı ve süreye uyulmamasının sonuçlarını açıkça tutanağa geçirip muhataba ihtar edeceği belirtilmektedir. Bu düzenleme önerisinin amacı; hâkimin tayin ettiği kesin süreye ilişkin Yargıtay kararları ile yaratılan fiili durumu bir ölçüde yasalaş- tırarak öğretide de farklı görüşlerin bulunduğu gri bir alanın belirgin- leştirilmesidir. Mevcut hükümde sadece, hâkimin “ kesin süre ” vereceği belirtilmiş olmakla birlikte, Yargıtay, hâkimin verdiği sürenin hangi halde “ kesin süre ” sayılacağını kararlarında açıklığa kavuşturmuştur. Hâkimin, tayin ettiği sürelerin niteliği konusunda açık ve net bir tutum sergilemesi gerekir. Hâkimin, tayin ettiği sürelerde belirsizlik yaratması özellikle sürenin muhatabı açısından oldukça önemli so- nuçları beraberinde getirebilecek, onun hukuki dinlenilme hakkını ihlal edebilecektir. Tayin edilen sürede açık ve net bir şekilde hangi işlemin yapılacağının belirtilmemesi ve işlemin süresi içinde yapılma- ması halinde muhatabın ne ile karşılaşacağı ortaya konulmamışsa, bu halde kesin süreden söz etmek mümkün olmayacaktır. Aslında bura- da hâkimler için öngörülen bir düzen hükmü bulunmaktadır. Verdiği sürenin kesin süre olmasını isteyen hâkimin, 94. maddede öngörülen şekilde süreyi tayin etmesi gerekir. Bu noktada akla şöyle bir soru gelebilir: İlk süre kesin olmadığı için ikinci kez süre veren hâkimin gerekli açıklamalar içermeyen ikinci süreyi vermesinden sonra yeni bir süre verilebilmesi mümkün olabilir mi? Kanaatimizce bu soruya olumlu cevap verebilmek mümkün değil- dir. Maddede yapılması önerilen değişiklik ile hâkimin kesin süre ver- mesini gerektiren her durumda gerekli açıklamaları yapması zorunlu olarak aranmaktadır. Kanunen kendisine yüklenen bir düzen hükmü- nü yerine getirmeyen hâkimin bu ihmalinden taraflardan birinin bir sonuç elde edebilmesini beklemek mümkün olmamalıdır. 94. madde- nin başlığı “ kesin süre ” dir. Bu maddedeki düzenleme ile hedeflenen, ilgili işlemin belli bir süre içinde sona erdirilmesidir. Şu hâlde hâkimin hatasından kaynaklanan bir sebeple üçüncü, dördüncü… kez süre ve- rilmesini beklemek -ki mevcut Yargıtay uygulaması bu şekildedir- da-