Türkiye Barolar Birliği Dergisi 149.Sayı

113 TBB Dergisi 2020 (149) Selçuk ÖZTEK / Sema TAŞPINAR AYVAZ / Serdar KALE (TEKLİF m. 13) HMK MADDE 139: ÖN İNCELEME DURUŞMASINA DAVET HMK’da yapılması önerilen elli maddeyi aşkın değişikliklerin bel- ki de en önemlilerinden birisi 139. maddede yapılan değişikliktir. Bu değişikliği önemli kılan husus ise yargılamanın hazırlık safhası olarak kabul edebileceğimiz ön inceleme aşamasında yapılan esaslı müdaha- lelerdir. Söz konusu müdahalelerden ilki, ön inceleme duruşma dave- tiyesinde yer alan konularda yapılan düzenlemedir. Dilekçeler aşamasının tamamlanmasından sonra mahkemece ta- raflara gönderilecek ön inceleme duruşma gününü gösteren davetiye- de yer alacak hususların büyük bir kısmı 139. maddede yer alsa da davetiyede, ön inceleme sistemini değiştirecek önemli bir yenilik ya- pılmıştır. Çıkarılacak davetiyede, duruşma davetiyesi ve sonuçlarına ilişkin hususlar, tarafların sulh için gerekli hazırlıkları yapması, duruşmaya sadece taraflardan birinin gelmesi ve yargılamaya devam etmek is- temesi durumunda, gelmeyen tarafın yokluğunda yapılan işlemlere itiraz edemeyeceği hususları ile birlikte –ki, bu üç husus maddenin mevcut halinde de yer almaktadır-, davetiyenin tebliğinden itibaren iki haftalık kesin süre içinde tarafların dilekçelerinde gösterdikleri, ancak henüz sunmadıkları belgeleri mahkemeye sunmaları veya başka yerden getirtilecek belgelerin getirtilebilmesi amacıyla gereken açıklamaları yapmaları, bu hu- susların verilen süre içinde yerine getirilmemesi halinde o delile dayanmaktan vazgeçmiş sayılacaklarına karar verileceği hususları yer almaktadır. Mevcut 139. maddede yer alıp da değişiklik ile kaldırılması öne- rilen ibare, ön inceleme duruşmasına gelen tarafın mazeretsiz olarak duruşmaya gelmeyen tarafın yokluğunda ve gelmeyen tarafın muva- fakati olmadan iddiasını veya savunmasını genişletebileceğine ya da değiştirebileceğine ilişkin ihtardır. Bu ihtar, 141. madde ile bağlantılı olan bir ihtardır. 141. maddenin mevcut halinin ilk fıkrasının ikinci cümlesinde; “ ön inceleme duruşmasına taraflardan biri mazeretsiz olarak gelmezse, gelen ta- raf onun muvafakati aranmaksızın iddia ve savunmasını genişletebilir yahut değiştirebilir ” hükmü yer almaktadır. Değişiklikle, 141. maddenin ilk fıkrası tamamıyla ilga edilmiş ve yeni bir hüküm tesis edilmiştir.