Türkiye Barolar Birliği Dergisi 149.Sayı

115 TBB Dergisi 2020 (149) Selçuk ÖZTEK / Sema TAŞPINAR AYVAZ / Serdar KALE (TEKLİF m. 14) HMK MADDE 140: ÖN İNCELEME DURUŞMASI Teklif’in bu maddesiyle, HMK m. 140’ın ikinci ve beşinci fıkrala- rında değişiklik yapılması önerilmektedir. İkinci fıkrada yapılan değişikliğin amacı, sulh ve arabuluculuk gibi dostane çözüm yöntemlerine etkin bir şekilde başvurunun önü- nün açılmasıdır. Bu değişiklik kapsamında ikinci fıkrada yer alan, “ sulhe ve arabuluculuğa ” ibaresi, “ sulh ve arabuluculuğun esasları, süreci ve hukuki sonuçları hakkında aydınlatarak ” şeklinde değiştirilmektedir. Diğer değişiklik önerisi, beşinci fıkranın tamamen ilga edilip yeni fıkra ihdas edilmesine yöneliktir. Yeni fıkra gereğince, 139. madde uyarınca yapılan ihtara rağmen dilekçelerinde gösterdikleri belgeleri sunmayan veya belgelerin getirtilmesi için gerekli açıklamaları yap- mayan tarafın bu delillere dayanmaktan vazgeçmiş sayılacağı hükme bağlanmaktadır. Tekrar edelim ki, bu fıkrada yapılması önerilen deği- şikliği, 139 ve 141. maddelerde yapılan değişikliklerle birlikte değer- lendirmek gerekmektedir. (TEKLİF m. 15) HMK MADDE 141: İDDİA VE SAVUNMANIN DEĞİŞTİRİLMESİ VEYA GENİŞLETİLMESİ Önerilen değişiklikle maddenin ilk fıkrası ilga edilip yeni bir fıkra ihdas edilmektedir. Buna göre, taraflar, iddia veya savunmalarını ce- vaba cevap ve ikinci cevap dilekçesinde serbestçe genişletip değiştire- bilirler. Dilekçelerin karşılıklı verilmesinden sonra iddia ve savunma kural olarak genişletilip değiştirilemez. Yukarıda 139. maddede de açıklandığı üzere, mevcut düzenle- mede ön inceleme duruşmasına gelen tarafın duruşmaya mazeretsiz olarak gelmeyen tarafın yokluğunda iddiasını veya savunmasını ge- nişletip değiştirmesinin mümkün olabileceği düzenlenmişken, değiş- tirilmesi teklif edilen madde ile bu imkân ortadan kaldırılmaktadır. İlga edilmesi önerilen fıkrada ön inceleme aşamasının tamamlan- masından sonra iddianın ve savunmanın genişletilmesi ve değiştiril- mesi yasağının başlayacağı belirtilmişse de öğretide bu yasağın dilek- çeler aşamasının tamamlanmasıyla başlayacağı kabul edilmekteydi. Bu kabul, yeni düzenlemede ilk fıkranın sonuna eklenmiş ve dilekçe-